 |
|
hamzdui
member
REF: 639060
09/14/2012
|
>>
xem chủ đề
Chnh Trị
Từ lc Trần Thượng Xuyn v Dương Ngạn Địch được cha Nguyễn cho vo miền Nam mở đất, lập nghiệp, người Minh hương tin phong cng lưu dn người Việt v dn bản sứ Khmer đ khai hoang mở mang bờ cỏi lm vng đất Gia Định-Đồng Nai (tức cả miền Nam thuở đ) trở nn tr ph. Miền Nam trở thnh miền đất hứa của nhiều dn ngho từ miền Trung vo lập cuộc đời mới. Người Minh hương đ tham gia bnh đẳng trung thnh nhớ ơn phục vụ ph cha Nguyễn ngay cả lc Nguyễn nh phải trốn chạy Ty Sơn bn ba khắp nơi ở vng đất mới. Cc tướng Minh hương như Chu Văn Tiếp, Đỗ Thnh Nhn, V Tnh .. l những tướng đ ra gip Nguyễn nh trong cuộc tranh hng với Ty Sơn. V sự gip đỡ cha Nguyễn, qun Ty Sơn năm 1783 đ giết rất nhiều người Hoa, hủy hoại hon ton C lao phố, v năm 1785 lần nữa vo cướp giết, ph hủy cơ nghiệp người Hoa vng Chợ Lớn, Mỹ Tho.
Khi Gia Long (Nguyễn nh) lấy được giang sơn, trong hng cng thần phục vụ triều đnh c rất nhiều người gốc Minh hương v nh vua đ nhớ ơn v đi ngộ xứng đng. Nhn ti gốc Minh hương, từ V Trường Toản, Trịnh Hoi Đức đến Trương Minh Giảng.. ra phục vụ triều đnh v đất nước khng phn biệt Việt hay Minh hương
Tuy nhin sau khi Gia Long mất, vua Minh Mạng khng hi lng với quyền tự chủ của tổng trấn Gia Định L Văn Duyệt. L Văn Duyệt vẫn theo chnh sch của Gia Long cho người Hoa cc bang được tự trị, v khng c thuế thn. Sau khi tổng trấn Gia Định mất, chnh sch h khắc của Minh Mạng đối với L Văn Duyệt, v trung ương tập quyền bi bỏ hết chnh sch nhu ha ngy trước gy bất bnh với nhiều người ở Gia Định trước đy đ ph Gia Long kể cả người Minh hương, gốc Hoa, người Chăm, gio sĩ truyền đạo người Php. Sau cuộc khởi nghĩa của L Văn Khi bị dẹp m trong hng ngũ gip L Văn Khi c nhiều người Hoa, chnh sch của Minh Mạng cng ngy cng khắc khe với người Hoa v người Minh hương. Trong tc phẩm thơ Bốn Bang thư của một người Hoa gọi l Bốn Bang (thực sự tn hiệu đại diện cho bốn bang Quảng Đng, Triều Chu, Phc Kiến v Hải Nam) bị bắt v lm ra bi thơ di 308 cu lục bt trước khi bị hnh hnh, c kể r về sự tnh miền Nam trong cuộc khởi nghĩa L Văn Khi.
Từ đ người Minh Hương v Hoa t c tham gia vo triều đnh chnh quyền cho đến thời Php thuộc, họ chỉ chăm ch lm ăn v đối với họ chnh quyền Việt v Php cũng khng khc qua sự đối xử, phn biệt.
|
|
hamzdui
member
REF: 639016
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(b) Thời kỳ đổi mới sau 1975
Đất nước Việt Nam c nhiều người Hoa v Minh Hương giỏi, nhưng do những chnh sch sai lầm, chnh quyền trước đy đ đnh đổ họ qua mấy chiến dịch đnh tư sản sau 1975: vua thp, vua gạo, vua bột giặt, vua x bng, vua bột m ... đều bị đnh tan hoang bại sản. Trong khi trong thời gian ấy mấy người Hoa chủ cc cng ty lớn ở cc nước Đng Nam như Temasek của Singapore, St Miguel của Philippines..) vẫn cn khng bằng một gc cc cng ty Hoa ở Vietnam.
Ngy nay c một người Minh hương nổi tiếng khng km ch Hỏa, Trần Thnh xưa kia. Đ l vua gốm L Ngọc Minh, chủ cng ty gốm Minh Long ở Bnh Dương. Kế thừa truyền thống nghề gốm của người Minh hương ở Gia Định- Đồng Nai, ngy nay cc cơ xưởng lm gốm (đa số ở Bin Ha v Bnh Dương) tiếp tục pht triển lm gốm, nhất l sau giai đoạn Đổi mới, với cc sản phẩm đặc sắc xuất khẩu đi nhiều nơi trn thế giới. ng đ tạo những bộ gốm nổi tiếng Cẩm T, Sơn H, Hồn Việt ..Trước đy ng c nhờ gs Cao Xun Phổ v Trần Quốc Vượng cố vần để ng tạo con rồng Việt Nam theo kiểu triều đại L - Trần, lc cổ thnh Thăng Long vừa được khm ph, trn sản phẩm gốm của ng. Cng ty ng cũng l nơi lm cc "cup" gốm lm qu tặng cho cc nguyn thủ quốc gia tham gia Hội nghị APEC năm ngoi ở H Nội.
Cuộc đời của ng Minh trước 1975 đến nay đ được dựng thnh phim "Miền đất phc" lm nhiều tập chiếu trn truyền hnh Tp Hồ Ch Minh. Xuất pht từ một gia đnh c truyền thống lm gốm sứ ở Tn Phước Khnh (Tn Uyn - Bnh Dương), gia tộc L Ngọc Minh đ c ba đời theo nghề gốm sứ. Năm 1975, đất nước thống nhất nhưng thương mại tư nhn bị cấm v hạn chế. Tri qua bao kh khăn, ng vẫn kin tr sản xuất v đến khoảng những giữa thập nin 1980 v đầu 1990 sản phẩm của ng bắt đầu c mặt tại thị trường cc nước Đng u v tư bản. Nay th ng L Ngọc Minh l người chnh phủ Việt Nam trọng vọng (Ủy vin của mặt trận Tổ quốc, đại biểu quốc hội, anh hng lao động ...), cng ty ng c gần 2000 cng nhn lm việc v thương hiệu gốm Minh Long xuất khẩu qua nhiều nước lm cc cng ty Nhật, Hn, u Mỹ gờm v cạnh tranh v qua mặt họ.
|
|
hamzdui
member
REF: 639014
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(9) Tập đon đại gia tộc họ ng
Chủ dầu c l hiệu Con Cọp, được gọi l Cọp Saigon (ng Nghiệp Hng, ng Nghiệp Sơ, ng Nghiệp Kỳ, l con của ng Tch). Ngoi ra tập đon ny khống chế một nh my dệt lớn, một cng ty vận tải đường bộ, đường sng, cng ty xuất nhập cảng, một xưởng đng tu, một cng ty bốc dở hng ở Thương cảng Saigon, một ngn hng v nhiều nh cho thu. Trong thời ny cũng c nhiều tập đon v cc nhn vật khc như cc tập đon tư bản họ Trương, họ M, vua "xăng dầu" L Hớn, "vua c ph" Trần Thiện Tứ, "vua vải sợ" Lưu T Dn, "vua thuốc l" Siou Phong ....
|
|
hamzdui
member
REF: 639013
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(8) L.N ("vua bột m"):
L.N giu c bằng "cho vay la", nhập cảng thc gạo miền Ty, kinh doanh bột m . L.N xy dựng "Saigon kỹ nghệ bột m cng ty" (Sakybomi), hn vốn vo cng ty bột m khc Viflomico. Để nắm độc quyền hai nh my cỡ lớn nhất ở Đng Nam ny, L.N đ đng cổ phần vo 3 ngn hng: Trung Nam ngn hng (100 triệu), Đồng Nai ngn hng (40% cổ phần), Nng Doanh ngn hng v vo hai cng ty xuất nhập cảng Mỹ Lin (21 %), Hứa Nhuận Chn (70%), đồng thời lập hai cng ty nhập khẩu 18 mặt hng khc (3).
|
|
hamzdui
member
REF: 639012
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(7) Trương Vĩ Nhin,"vua cin":
Xuất thn từ một gia đnh người Hoa, anh em họ Trương được ăn học v gio dục theo phong cch qu phi người Hoa. Trương Vĩ Nhin thấm nhuần đạo Phật v say m triết l Đng phương (11), c đầu c phng khong v nhạy cảm hiểu biết về tm l quần chng v thị trường. ng l chủ nhn hng xuất nhập cảng phim Viễn Đng, đại l độc quyền cc phim của hảng phim nổi tiếng Shaw Brothers (Đi Loan) v Golden Harvest (Hồng Kng). Điện ảnh Hong Kong v Đi Loan cuối thập nin 1960, được coi l thời vng son, đ sản xuất cc phim d sử kiếm hiệp thu ht khn giả nhiều nơi ở Đng Nam cạnh tranh v lm cc hảng phim u Mỹ nể sợ v khm phục. Ở miền Nam thời bấy giờ, cc ti tử L Thanh, Trịnh Phối Phối, Khương Đại Vệ, Vương Vũ, Địch Long, H Lợi Lợi... với cc phim Độc Long Đm, Hiệp Khch Hnh, Độc Thủ Đại Hiệp, Nhất kiếm trấn ải, Long hổ quyết đấu... đ chinh phục khn giả với doanh thu vượt kỷ lục hơn cả cc phim u Mỹ thời đ như Cleopatre, Love Story, Romeo Juliet, Deux hommes dans la ville.. của cc ti tử Liz Taylor, Ali Mc Graw, Steve McQueen, Alain Delon, Jean Belmondo..
Trương Văn Vĩ đ nhn thấy trước qua sự say m của người dn với cc truyện v hiệp Kim Dung v sau ny Quỳnh Dao ở cc nước chu v ng đ mua lại cc rạp lm ăn ế ẩm, tn trang lại v lm chủ cc rạp ht cin ở nhiều nơi vng Si Gn - Chợ Lớn: Eden, Đại Nam, Palace, Opra, Oscar, Lệ Thanh, Hong Cung, Đại Quang, Thủ Đ... (ngoi cc rạp Rex, Văn Hoa Dakao, Văn Hoa Si Gn, Mini Rex A, B, C của ng Ưng Thi, trong hong gia nh Nguyễn, chuyn chiếu phim cao cấp). Tất cả cc rạp của Trương Văn Vĩ đều được sửa sang xy dựng mới mẻ, với hệ thống my lạnh tốt, ghế ngồi bọc da, trang hong đẹp mắt v hấp dẫn khch hng với hệ thống my mc như my chiếu, m thanh, nh sng nhiều mu trong rạp, cả buvette (quầy giải kht) phục vụ ngay trong rạp, cng cc phương tiện quảng co đa dạng v quy m. Bắt đầu từ năm 1966, Trương Vĩ Nhin nhập cảng cc loại phim v hiệp, kiếm hiệp d sữ Hồng Kng v Đi Loan, sau l phim tnh cảm phỏng theo truyện của cc tc giả nổi tiếng như Kim Dung, Ngọa Long tin sinh, Quỳnh Dao.... ng trở thnh tỉ ph giu c khi chỉ mới hơn 30 tuổi. ng c ảnh hưởng rất lớn về nghệ thuật v văn ha điện ảnh trong cuối thập nin 1960 v đầu 1970.
|
|
hamzdui
member
REF: 639011
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(6) Vương Đạo Nghĩa
Chủ hng kem đnh răng hiệu Hynos cạnh tranh với cc hng kem Việt Nam hiệu Perlon v Leyna ở miền Nam v kem ngoại quốc như Colgate (Mỹ), Cest it (Php). Vo thập nin 1960, hồi ti cn nhỏ khi được bc ti dẫn ra Saigon v by giờ vẫn cn nhớ l hnh ảnh rất lớn trn cửa chnh của chợ Bến Thnh đường Nguyễn Huệ một anh ch v da đen cười tươi với hm răng trắng đều v đẹp của kem đnh răng hiệu Hynos. Lc đầu, vo mới hơn 20 tuổi, ng lm cho hng kem nhỏ t biết tiếng Hynos do một người Mỹ gốc Do Thi c vợ Việt Nam mở hng sản xuất kem đnh răng ở Việt Nam. Sau ny khi người vợ mất, ng chủ buồn rầu bỏ đi giao lại cho ng v ng được tiếng l trung thnh, cần c lm ăn.
Vương Đạo Nghĩa l người Việt gốc Hoa tin phong trong lnh vực tiếp thị lm ăn kiểu Ty Phương. ng l người biết được gi trị của thương hiệu v sự quan trọng của tiếp thị trong kinh doanh thương mại. Quảng co kem Hynos của ng xuất hiện ở khắp nơi từ thnh thị đến nng thn trn mọi phương tiện, ở cc cửa hng ăn uống, loa phng thanh, dọc đường, chợ ba, bo ch, hệ thống truyền thanh v truyền hnh, ngay cả trn cc thng xe vận tải chạy khắp miền Nam. ng cũng l người đầu tin biết vận dụng phim v hiệp v tnh bo kiểu Trung Hoa vo quảng co, sau khi gặp lại người anh họ (con ng bc) ở Hong Kong l ti tử Vương Vũ v được ng mời đến Việt nam nhiều lần trong cc dịp nghĩ h. Người dn miền Nam kh c thể qun hnh ảnh ti tử Vương Vũ giải thot cc xe hng do đon bảo tiu hộ tống thot khỏi qun cướp nhưng tất cả bảo tiu đ bị chết, chỉ cn Vương Vũ v khi ng mở xe hng th trong đ khng phải l vng bạc chu bo m l cc hộp kem đnh răng Hynos hay anh Bảy Ch cười toe tot với hm răng trắng sng chi c mặt khắp nơi trn cc hang cng ng hẻm. Thương hiệu Hynos gắn liền với kem đnh răng trong tm tr người dn. Sản phẩm của hng kem đnh răng Hynos c mặt khắp nơi tại Việt Nam, v sau đ ở thị trường Đng Nam v Hong Kong. Khc với cc hng v doanh nghiệp Việt Nam thời bấy giờ, ng đ trch ra nhiều hơn từ lợi nhuận vo quảng co thương hiệu, giới thiệu sản phẩm với tầm cỡ quốc tế, tương đương với quảng co của cc thương hiệu nổi tiếng nước ngoi như Coca-Cola, Seiko, Adidas...
|
|
hamzdui
member
REF: 639009
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(5) Trần Thnh:
ng xuất thn từ gia đnh ngho qua Việt Nam đầu thế kỷ 20. Thuở cn thanh nin tm việc ở Chợ Lớn, ng được vo lm cng trong một xưởng chế biến dầu thực vật của một chủ người Hoa họ Trịnh, cạo rữa cc thng chứa. Được sự tn nhiệm của chủ, ng được giao trọng trch đi mua nguyn liệu chủ yếu l đậu nnh v đậu phọng cho xưởng. Với uy tn của ng với nng dn v đối tc ở nng thn miền Nam v cả ở Cao Min (Cambodia), ng khng những cung cấp hiệu quả kinh tế cho cơ sở xưởng chủ ng m sau ny khi được chủ gip đỡ cho vốn ra ring cn cung cấp cho cc xưởng khc nữa.
Trong cng việc lm ăn, ng coi trọng nhất l chữ tn. ng ni:" Chữ TN. Lm nghề g cũng phải giữ cho được chữ TN mới c thể thnh cng được. ng lập ra hng bột ngọt Vị Hương Tố. Được coi l vua bột ngọt v vua mễ cốc, ng được bầu vo chức vụ bang trưởng Triều Chu, khi tuổi chỉ mới xấp xỉ 40. ng đại diện cho người Hoa lin hệ với chnh quyền miền Nam Ng Đnh Diệm v sau ny trong thập nin 1960-1970 v được chnh quyền king nễ. ng gip đỡ nhiều người c ch mượn vốn. Nh ng lc no cũng c người đến xin kiến lm ăn. ng đi thăm cc nh my, x nghiệp lớn ở Đi Loan, Nhật Bản để học hỏi kinh nghiệm tổ chức, điều hnh cc x nghiệp cỡ lớn v nghin cứu thị trường.
|
|
hamzdui
member
REF: 639008
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(4) Trương Văn Bền,sinh năm 1883, trong một gia đnh người Hoa gốc Triều Chu đến Việt Nam lập nghiệp từ đầu thế kỷ 19. Trương Văn Bền c dịp sang Php du học v đ học được nghề sản xuất x bng. Năm 1918, ng dng dừa c sẵn rất nhiều ở miền Ty Nam bộ để thnh lập xưởng p dầu dừa v từ đ sản xuất x bng cục đp ứng nhu cầu rửa ry, giặt giũ của dn chng hằng ngy. Khi cơ sở pht triển, năm 1932, ng cho xy một hng lớn hơn v lm chủ nhn hng x bng Trương Văn Bền. Sản phẩm nổi tiếng nhất của hng ng l x bng thơm Việt Nam hiệu C Ba, rất thịnh hnh ở miền Nam v sau đ trn khắp thị trường Đng Dương. C Ba tượng trưng cho một phụ nữ đẹp, giản dị, trong trắng của c gi miền Nam trong huyền thoại. X bng C Ba cạnh tranh về chất lượng v gi thnh rẽ đ đnh bạt được x bng nước ngoi, nhập từ Php (17). ng l người Hoa Triều Chu đi trước trong thương mại v lm gương cho những người sau ny như Trần Thnh. ng Trương Văn Bền nổi tiếng như Bạch Thi Bưởi cng thời ở miền Bắc v trở thnh giu c, c hạng ở Nam kỳ. Gia sản của ng tương đương với ng Phủ Kiểng ở Bến Tre, ng Kho Gressier Remy ở Sc Trăng, hay gia đnh Lm Quang ở Tr Vinh. ng Bền cũng chnh l người xuất tiền cất một dy phố 50 căn, gần Ng Su Chợ Lớn, nằm gc đường Armans Rousseau v Gnral Liz (nay l đường Ng Gia Tự v Hng Vương) (17).
Cn nhiều cu truyện của cc doanh nhn người Hoa ở Chợ Lớn đ pht triển kinh doanh đng gp vo nền kinh tế Việt Nam từ cc năm xưa. Ti trước đy c đọc một bi trong tạp ch nghin cứu lịch sử hồi năm khoảng năm 1977 đ liệt k nhiều nh kinh doanh người Hoa, nhưng hồi ấy l đả ph họ, cho họ l tư bản bc lột. Nay th đ khc hẳn rồi, họ l những những người đ gip cho nền kinh tế pht triển v c ch cho đất nước, x hội. Trước 1975, c những tư sản Việt gốc Hoa cỡ lớn, kể sơ lược như sau (2):
|
|
hamzdui
member
REF: 639007
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(3) Mạc Phc Sử:
Nổi tiếng với sản phẩm dầu c l Macphsu. Dầu c l Macphsu do ng lm chủ v sản xuất. Macphsu l tn k m bằng Php ngữ khi Mạc Ph Sử ra cầu chứng tại ta. V khng biết đọc, biết viết tiếng Php nn khi được hỏi dầu c l cầu chứng tn g, ng tưởng l nhn vin ta hỏi tn mnh l g, ng bn ni Mạc Phc Sử v được người Php viết theo phin m Php ngữ l Macphsu. Sản lượng v tiếng tăm dầu c l Macphsu rất lớn, ngoi thị trường miền Nam, Mạc Phc Sử cn xuất cảng sang Lo, Cambodia, Singapore v Thi Lan.
|
|
hamzdui
member
REF: 639006
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(2) Quch Đm:
Miền Nam c cu ni về những người giu c trong giữa thế kỷ 20 Nhất Hỏa, nh Đm, tam Xường, tứ ch, cho thấy Quch Đm l nhn vật thứ hai sau ch Hỏa. Xuất thn thuở hn vi bn ve chai, km theo mua da tru, vi c v bong bng c. Ddm nhờ lanh tr, nhập giới thương mại thấy việc mau lẹ hơn ai hết, nn lm giu nhanh chng.
ng l người xy lập chợ Bnh Ty hiện nay vẫn cn ở Chợ Lớn. Lc đ Chnh tham biện Chợ Lớn thấy Chợ Cũ (hiện nay l nền nh Bưu Điện Chợ Lớn, Quận 5) nhỏ hẹp, khng đủ cho bạn hng nhm họp. ng nghe biết được nn mua ngay vng đất ruộng Bnh Ty, biến đất ruộng thnh đất thổ trạch chu thnh, rồi cho người đến dng miếng đất, chỉ đi được xy chợ v cất phố kiểu bun bn chung quanh chợ để cho mướn. Chnh quyền đồng v sau ny cơ sở pht triển cn cho php tượng Quch Đm được tạc v dựng ở chợ. Trụ sở của nh bun Quch Đm nằm ở đường Quai de Gaudot (nay l đường Khổng Tử).
Về sau Quch Đm rất giu, xoay qua đứng bảo lảnh cho cc con nợ nh băng "Đng Dương Ngn hng". Mỗi lần xin chữ k bảo chứng, họ phải chịu cho Đm một hu hồng qui định trước. Nhưng gặp năm kinh tế khủng hoảng 1929, cc nh bun vỡ nợ khng đủ sức trả bạc vay, nh băng pht mi ph sn, li ko sự nghiệp nh họ Quch sụp đổ theo cơn khủng hoảng kinh tế trầm trọng ở Nam kỳ.
Sau ny, khi Quch Đm chết, đm ma lớn khng đm no bằng. Bn đưa khng thể đếm. Đủ thứ nhạc Ty, Tu, Ta, Min... Khch đi dường c việc, miễn nối gt theo đm ma vi bước l c người lễ php đến dng một ly nước dừa hay la ve (bia) v ring tặng một quạt giấy c km một tấm giấy "ngẫu" (năm đồng bạc) đền ơn c lng đưa đn! Quch Đm được chn ở gần cha Gic Lm gip ranh Chợ Lớn v Gia Định (1)
|
|
hamzdui
member
REF: 638992
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(1) Ch Hỏa:Theo Vương Hồng Sển (1), tn thật l Hui Bon Hoa, k m theo tiếng Php sau khi nhập Php tịch, nn gọi "Ch Hỏa" như vậy cho đến đời đời (người miền Nam thường thn mật gọi cc người Hoa l "Ch"), khng r danh tnh theo Hn tư.. Lc đầu l thợ dạo mua bn "lạc son", mua đồ cũ để chế biến v bn lạị Sau khi tạo dược một số vốn, hn hạp với một người Php thầu khuếch trương cc tiệm cầm đồ trong Nam kỳ v bun bn bất động sản. Sau khi r hn, được chia một số tiền, lm chủ cc sản nghiệp đất ct miền Lục Tỉnh. Cc ti sản bất động sản ở trung tm Saigon trn đường Nguyễn Huệ v L Lợi của cng ty Hui Bon Hoa được cho mướn. Cng ty ny được tiếng l rất "biết điều" v khng eo sch, lm kh người mướn phố. Cc con chu của "Ch Hỏa" lun lun ha thuận, gia ti giữ nguyn vẹn khng chia phần manh mn, chỉ cng nhau chia lợi tức, v mỗi khi cần dng một số tiền to tt th người trong họ phải xin chữ k của người trưởng huynh khi ấy ngn hng mới pht bạc.
Cng thời với ch Hoả l một người Việt gốc Hoa nổi tiếng ở Lục Tỉnh, Ch Hỷ. ng cạnh tranh với cng ty Php, cng ty Vận tải đường sng rạch "Compagnie des Messageries fluviales" chuyn chở hng v người trn sng ngi miền Ty nam bộ. Tu Ch Hỷ gi v rẻ hơn v hnh khch được lo chu đo. Bởi vậy c cu " Đi tu Ch Hỷ, ở phố Ch Hỏa".
Hồi về thăm Việt Nam đầu năm 2007, ti c viếng nh của ch Hỏa ngy xưa (nay l viện Mỹ thuật thnh phố), v c may mắn ni chuyện với chị gim đốc về đề ti ch Hỏa. Ngoi cc to nh bn cạnh Viện, ch Hoả ngy xưa cn xy khch sạn Majestic ngay bến Bạch Đằng cạnh sng Saigon, Bệnh viện Saigon v cc dinh thự khc ở Saigon, Vũng Tu theo kiểu nh Ty. Vo dịp viếng thăm Vũng Tu, ti c dự đm cưới con nh văn Xun Sch ở khch sạn Palace. Xưa kia khch sạn Palace l biệt thự của ch Hỏa. Ngy nay th hiện đại nhưng mất đi dng cổ knh của kiến trc Ty ngy xưa. Giữa sn vo khch sạn giờ đy l một hồ bơi rất sang của khch san, nhưng bn cạnh vẫn cn cy cổ thụ to lớn mấy người m cũng khng xuể, tn l xum xu.
Ngy nay ta c thể đến thăm một căn nh của ch Hỏa trn đường Ph Đức Chnh, gần chợ Saigon. To nh ny hiện nay l Viện Mỹ Thuật thnh phố Hồ Ch Minh, bn cạnh trụ sở của bộ Văn ha Thng tin thnh phố đồ sộ khng km (xưa kia cũng l nh của ch Hỏa). Gi v vo cửa thăm quan rất rẽ (5000 đồng). Ta nh Bảo tng Mỹ Thuật đồ sộ, rất đẹp, xưa kia l của ch Hỏa (Hứa Văn Bon). Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi dến Saigon đ c viếng thăm Viện Bảo tng Mỹ thuật ny. Rất t khch Việt, đa số l khch nước ngoi nhưng tuy vậy vẫn cn rất vắng vẽ. Giữa ta nh 3 tầng l một sn lớn, chung quanh l cc phng với sn balconỵ v hnh lang nhn mở ra pha sn trong.
Ta nh xy theo kiểu Php (chỉ c mi l c dạng Việt), rất kin cố chắc chắn với trần cao. Cc bậc thang lm bằng đ cẩm thạch (marble), giữa sn lobby vo cửa chnh c 1 thang my lm đầu thế kỹ 20, giống như thang my cổỗ xưa ở Paris, vẫn cn chạy nhưng t dng. Ta nh ny c rất nhiều phng, mỗi phng đều c đn treo từ trần v lt gạch bng vẫn cn như xưa. Cc tranh trưng by trong Viện đa số về cc sinh hoạt v chiến tch, thnh tch trong thời chiến tranh chống Mỹ khng c g xuất sắc ngoi bức sơn mi to lớn "Vui xun" của Nguyễn Cng Tr (một nghệ sĩ tạo hnh nổi tiếng của Trường Mỹ thuật Đng Dương m xưa kia ton quyền Php đ mua 1 bức sơn mi đặt trong phủ ton quyền ở H Nội). Ở lầu hai c trưng by đồ gốm, bn ghế xưa v cc tượng thờ trong vng Saigon từ thế kỷ 19, 20. Đằng sau trn lầu 3 nhn xuống sn vườn giữa ta nh, c trưng by bức tượng ng Trương Vĩnh K (sau giải phng được mang vo đy).
Trong lc ti đang xem gốm Bin Ha, th tnh cờ gặp chị gim đốc Viện trong phng triển lm. Ti hỏi về lịch sử gốm Bin Ha v được chị tiếp chuyện. Qua đ ti c gp với chị l cc tranh nn c đề năm sng tc (ngoi tn tc giả), chị cho biết sẽ c tập sch viết về lịch sử viện trong dịp 20 năm thnh lập v cc mục lục tranh v tiểu sử cc tc giả. Ni chuyện với chị về huyền thuyết "con ma" nh ch Hỏa ly kỳ rng rợn về con gi ch Hỏa với bệnh ci v huyền thuyết thuở hn vi "đi bn ve chai". Tất cả đều khng đng sự thật. Ch Hỏa khng c con gi chỉ c 3 người con trai v sau ny đ về Tu chết ở đ. Ch Hỏa lm việc với một chủ người Php, v tnh sing năng v tốt nn ng chủ Php thương v đ gip ch Hỏa vốn mở tim cầm đồ bun bn. Tiệm cầm đồ đầu tin l ta nh gc đường Ph Đức Chnh v Nguyễn Thi Bnh, văn phng ng ở trước cửa viện bn kia đường, trn một khu đất vẫn cn trống. Khi nh ng được xy, th từ chợ Saigon v pha đường L Lợi, Nguyễn Huệ, c thể thấy được biệt thự của ng. ng xy 3 căn trn st nhau trn đường Ph Đức Chnh, mỗi căn cho một người con trai. Căn giữa (hiện nay l trụ sở Bộ Văn ha Thng tin) cho người con trai lớn c đặt bn thờ tổ tin. Theo chị gim đốc th trụ sở Bộ sẽ di về chỗ khc, giao ta nh (cũng đồ sộ với kiến trc Php) lại cho bảo tng Mỹ Thuật.
Cch đy vi thng (khoảng cuối năm 2006), con chu ch Hỏa về thăm v c ni l cũng thấy nh đ được dng cho cng chng v chưa c đi lại ta nh v cc ta nh chung quanh (đất gồm diện tch giữa 4 gc đường L Thị Hồng Gấm, Calmette, Ph Đức Chnh v Nguyễn Thi Bnh).
Trn lầu ba l cc phng trưng by hiện vật của nền văn ha c Eo tm được ở nhiều nơi ở đồng bằng sng Cửu Long (Rạch gi, Kin Giang, Sc Trăng, Long An, Ty Ninh...), phng văn minh Champa với cc ph điu, tượng thần tm được ở Tr Kiệu, Bnh Định, v phng trưng by cc gốm, tượng, đồ đồng Việt Nam.
Ở gc sn giữa ta nh l bức tượng đồng rất đẹp ng Quch Đm, một người Hoa nổi tiếng ở Saigon. Người đ xy dựng chợ Bnh Ty. Trn bức tượng ở ngực ng đầy huy chương. Trước đy tượng được đặt ở chợ, sau giải phng, cũng như tượng Trương Vĩnh K, đ được mang về đy. Hai phng bn cạnh sn giữa ta nh l hai phng trưng by tranh (gallery) để bn, chủ tiệm của phng tranh bn tri c treo ảnh chụp của b với tổng thống Clinton khi ng vo đy thăm viếng.
Hm viếng thăm, ti c dịp dừng lại ni chuyện với cc du khch từ Php giải thch cho họ về bức tượng Petrus K v Quch Đm v sơ lược tiểu sử của hai nhn vật lịch sử ny. Phải ni l Viện Bảo tng nn c hướng dẫn vin hay sch chỉ dẫn cơ bản về những hiện vật trong Viện để du khch c thể hiểu biết về nghệ thuật v học hỏi về cc đặc th nghệ thuật Việt Nam ni chung v thnh phố ni ring.
|
|
hamzdui
member
REF: 638991
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
(a) Giai đoạn trước 1975
Trước đy phần lớn kỹ nghệ nhẹ như sản xuất đồ gia dụng l tập trung ở Chợ Lớn, trước khi cc vng kỹ nghệ Thủ Đức, Bin Ha, Bnh Dương được thnh lập trong đầu thập nin 1970. Những cơ xưởng sản xuất nhỏ ny phần lớn do cc gia đnh người Hoa hoặc cc tiểu thương gầy dựng. Những cơ xưởng ny đ v hiện nay vẫn cn đng vai tr quan trọng vo kinh tế vng thnh phố Hồ Ch Minh. Ngy xưa trước 1975, Saigon c thể l nền kinh tế phồn vinh "giả tạo" khng c cơ sở vật chất, do tiền viện trợ nước ngoi đổ vo, nhưng kinh tế ở Chợ Lớn cơ bản l tốt v c thực lực dựa vo sự lm ăn cần c, chăm chỉ v chuyn tm của người Hoa.
Sau đy l tm tắt về một số thương gia người Việt gốc Hoa từ thời Php thuộc tới nay (1).
|
|
hamzdui
member
REF: 638989
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
Kinh tế
Hiện nay 30% doanh nghiệp ở Thnh phố Hồ Ch Minh l do người Hoa lm chủ, như cc cng ty lớn Bitis, Sacombank v cc cơ sở thương mi Thuận Kiều Plaza, An Đng Plaza. Chng ta cũng nn để l trong khi chủ người Hoa hiện nay của cng ty nước uống lớn nhất ở Phi Luật Tn, St Miguel, cn đang sống cực nhọc trong xm nh l ở Manila trước khi thnh cng pht triển cng ty lớn nhất ở Phi Luật Tn th ở Chợ Lớn thời gian đ, cc thương gia giu c người Hoa đ c văn phng, khch hng, đối tc ở Singapore, Đi Loan, HongKong. Họ đ thiết lập một hệ thống thương mại với cc người Hoa khc trong vng Đng Nam để xuất khẩu hng ha v dịch vụ. Ti nhớ khoảng đầu thập nin 1970, những sản phẩm dầu gi sản xuất ở Chợ Lớn như dầu Nhị Thin Đường được ưa chuộng v xuất khẩu qua thị trường Đng Nam , nhất l ở Thi Lan, cạnh tranh với những sản phẩm dầu của một cng ty Singapore, nay nằm trong tập đon Temasek, m b chủ hiện nay trở thnh c thế lực v giu c bậc nhất ở nước ny.
|
|
hamzdui
member
REF: 638983
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
L Lan
Nh văn L Lan, sinh năm 1957 ở qu mẹ Bnh Dương, qu nội ở Quảng Ty. Trưởng thnh trong Chợ Lớn v dạy học ở Cần Giuộc. Chị l nh gio v cũng l nh văn viết nhiều truyện ngắn với giọng văn tinh tế, nhị v đượm tnh người. Trong những năm ở thập nin 1980, ti đ đọc cc truyện v tuỳ bt của L Lan trn bo Tuổi trẻ, v cc tập truyện như Nơi bnh yn chim ht, Cht lng mạng trong mưa. Những chi tiết trong đời sống thường ngy ở trong phố, ở người chung quanh trong x hội Việt Nam m thường ta khng để , được chị viết rất nhị với văn trong sng v cảm thng với người v cảnh. Một Thạch Lam mới trn văn đn văn học Việt Nam. Cc tc phẩm của L Lan rất được ưa chuộng, đnh gi cao v được coi l nh văn chững chạc c tiếng với nhiều độc giả trong nhiều năm qua. Ngoi ra chị cũng viết cc truyện thiếu nhi như quyển Ngi Nh Trong Cỏ (1984) được giải thưởng văn học thiếu nhi của Hội Nh văn Việt Nam. Năm 2005, tập thơ L Mnh được giải thưởng thơ hội Nh Văn Thnh Phố Hồ Ch Minh.
Cc năm gần đy chị cũng l dịch giả cc bộ Harry Potter ra tiếng Việt. L Lan hiện đang sống ở Mỹ, cho rằng Hoa kiều trong giai đoạn trước 1975 c văn học tiếng Hoa ring ở Chợ Lớn v chị đang khuyến khch cc nh văn gốc Hoa ở Việt Nam viết hnh thnh một văn học Hoa văn như cc văn học Hoa văn khc ở Singapore, M Lai, Hongkong, Đi Loan v viết một tuyển tập (anthology) về văn học Hoa ở Việt Nam. L Lan thường viếng qu nh v vẫn cn sng tc, cộng tc với cc bo v xuất bản cc tc phẩm trong nước m gần đy nhất l tc phẩm Min man ty bt.
|
|
hamzdui
member
REF: 638982
09/13/2012
|
>>
xem chủ đề
Vương Hồng Sển
Sinh ở Sc Trăng, trong gia đnh gốc Phc Kiến đ định cư từ lu đời ở Sc Trăng. ng l nh văn rất Nam bộ trong cuộc sống v phong cch viết văn. Những tư liệu, dữ kiện, biến cố, nhn vật v nhận xt ng thu thập trong suốt từ cc năm ở thập nin 1920 cho đến hết thế kỷ 20 ở miền Nam v cc nơi ng c dịp viếng thăm m ng viết ra l những ti liệu lịch sử v văn ha qu gi cho những ai muốn tm hiểu về những vng đất, tỉnh thnh ở miền Nam. . Khi cn trẻ ở Sc Trăng, ng lm cng chức Ph ban hnh chnh của chnh phủ thời Php thuộc rồi sau đ ln Saigon lm quản thủ thư viện trong Viện bảo tng Saigon. ng c tr nhớ rất giỏi từng chi tiết, rất m sưu tầm tư liệu lớn, nhỏ v đồ cổ như đồ gốm snh, sứ.
Cng thời với Sơn Nam, ng t viết truyện nhưng rất nhiều bt k. Văn ng rất bnh dn, dễ đọc v c duyn. Ngoi cc nhn vật nổi tiếng ng c gặp v viết như Nguyễn An Ninh, Phan Văn Hm, Nguyễn Văn Sm, Ng Đnh Nhu .. ng cn viết về những người thn, người thầy, người bạn, quen biết trong sở lm, học đường, nh trọ... đủ mọi tầng lớp trong x hội. Hy xem một đoạn ng viết về Nguyễn An Ninh
Ti lm quen với ng Ninh nhờ mua bo bằng Php văn đối lập chống chnh phủ đương thời, gọi l La Cloche fle (Ci chung r) do ng một mnh vừa chủ trương, vừa viết bo, v vừa bổn phận đứng khắp Si Gn, mnh mặc o trắng, đi xe đạp, tay m mớ nhật trnh, miệng rao lanh lẹ v chạy bn từ số, từ tờ cho mấy ng mấy thầy, bất chấp cch lườm ng đầy c v tiếng nặng nhẹ của nhm thực dn, từ thằng biện ch gc đường đến thằng Cọt (Corse) ngồi nh hng uống rượu khai vị xưng mnh l người cai trị da trắng m sức học chưa c tới mảnh xẹt-ti-fi-ca (certificat)...
Nhưng mỗi tuần vo khoảng thng hai thng ba ty năm 1926 cứ mỗi thứ hai v thứ năm lối bảy tm giờ tối khng st ngy no, ai muốn gặp Ninh cứ lại trước nh hng Yeng yeng th gặp, khng trật bữa no... Trước khi gip mặt chị em, ti thường mua một tờ Chung R để lấy le. Nhưng ng Ninh sau khi bn cho ti đều đều, lại lầm tưởng, cho ti đng l nh i quốc c gan, khng nữa cũng một tay cừ no đ c sạn trong đầu. Một đi khi sau khi nhận của ti một cắc bạc tiền mua bo, ng chồng bo qua tay tri v cha tay mặt bắt tay ti niềm nở như hai bạn tương tri cch mặt lu ngy. C mấy lần ti thẳng thắng ko tay mời ng v dng cơm Yeng Yeng, nhưng ng lắc đầu lia lịa, xổ một dọc tiếng Ty cm ơn khng ngớt, v tỏ vẽ cảm động thật tnh. Ni cho đng lc ấy ai ai đều ngn ng Ninh v khng dm giao thiệp cng khai, v sợ lin lụy khng nhỏ. Ring ti, ti lại nghĩ lại. Lc bấy giờ chưa ai biết l nh i quốc dm hy sinh tnh mạng như ngy nay đ r, lc ấy ng l người ai cũng e d khng dm lại gần, trừ những người cng một chủ nghĩa với ng, Việt Tha, Le Jean de la Btie, Paul Marchet, vn vn. Cn ti, ti vẫn phục ng thật tnh ...
Những bt k ng viết cho ta thấy ton thể đời sống, suy nghĩ, văn ha của thời bấy giờ rất sống động v qu gi về x hội năm xưa. Cc tc phẩm nổi tiếng của ng gồm c: Saigon xưa v nay, Hơn nữa đời hư.
Khi ng mất, ng cống hiến hết thảy ti sản, tư liệu v đồ sưu tập của ng cho chnh quyền thnh phố. Hiện nay căn nh của ng ở Saigon số 9/1 Nguyễn Thiện Thuật, phường 14, quận Bnh Thạnh, được Bảo tng Lịch sử Việt Nam TP HCM quản l, sử dụng. Theo bo Người Lao Động th năm 2002, tức 6 năm sau khi VHS qua đời, qua căn nh của cố học giả gần như v chủ v bị xuống cấp nặng nề. Theo di chc, ng hiến ton bộ ti sản của mnh tại ngi nh cho Nh nước, nhưng do c tranh chấp về quyền thừa kế nn thời gian qua cc cơ quan chức năng chưa quản l ngi nh ny. Chỉ c số cổ vật v sch qu được Bảo tng Lịch sử Việt Nam TP HCM v Thư viện Khoa học Tổng hợp tạm thời cất giữ.
Ngi nh cổ ny hiện nay đ được trng tu v c thể viếng thăm để hiểu v biết được cuộc đời của một con người rất Nam bộ đặc sắc đam m văn ha, nghin cứu viết sch, hiến trọn đời mnh cho sự đam m ấy v những di sản qu bu m ng để lại. Trong Viện bảo tng lịch sử, Thảo cầm vin Saigon, c một phng đặt tn Vương Hồng Sển, trưng by những hiện vật qu m ng bỏ cả đời để thu thập như cc đồ gốm Trung hoa, men lam Huế..
|
|
|
|
K hiệu:
:
trang c nhn :chủ
để đ đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bi
: kiến |
|
|
|
|
|
