tamtho070
 member

 ID 57628
 12/12/2009

Cùng học làm thơ ( gieo vần trắc và Cách Tân )
         

Topic nầy Tâm Thơ giới thiệu với các bạn : Tứ Tuyệt gieo vần trắc .

Bạn nào chưa xem Topic : Tứ tuyệt gieo vần bằng - thì cần xem lại trước khi xem bài viết nầy ( vì đã rút bớt phần cơ bản ) . Vì để hoàn thành một bài thơ tứ tuyệt bạn phải cần ít nhất là 2 khổ tứ tuyệt và thường thì là 3 khổ thơ .
Trong 3 khổ thơ đó - nếu khổ thơ đầu của bạn gieo vần bằng thì khổ thơ thứ 2 bạn nên gieo vần trắc ( và ngược lại ). Như thế thơ mới đủ âm hưởng trầm bổng và đó là cái khéo của ngưòi làm thơ .
Cũng như thế - khi bạn cần đối tứ tuyệt . Nếu khổ thơ kia gieo vần bằng thì bạn phải đối vần trắc ( và ngược lại ). Một điểm lưu ý khác nữa với những ngưòi chuyên đối tứ tuyệt , khi đối thường buộc lập lại ba từ cuối câu 1 - 2 và 4 mới gọi là biết chơi tứ tuyệt . Còn như ta chơi tài tử thì chỉ cần lấy ý mà đối ý ..Chẳng sao cả .


Thực hành :

Phần 2 - khổ thơ gieo vần trắc ( ba câu hợp vần ): Để xác định khổ thơ gọi là gieo vần trắc vì > chữ thứ 2 câu đầu tiên của bạn là một tiếng mang các dấu hỏi - ngả - nặng và sắc . Ví dụ : Nhớ - tưởng - lạ v.vv.. .

Bạn lấy bút làm ngay câu 1 của bạn nè - ok :

Tâm có một cây ngôn ngữ Việt và Bạn cũng vậy . Trên cây có vô số trái xanh và đỏ , mỗi trái là một từ tiếng Việt hoàn chỉnh ( thí dụ : Đi , đứng , ngồi , ngủ ) .

Trái màu đỏ mang dầu huyền và không dấu – ta gọi là trái Bằng .
Trái màu xanh có dấu nặng , sắc , hỏi và ngã - ta gọi là trái Trắc .

> Câu 1 : Hái xuống cho Tâm 7 trái xếp theo hàng ngang . Sao cho :
Trái 2 ( trắc )
Trái 4 ( bằng )
Trái 6 ( trắc )
Trái 7 ( bằng )

Thí dụ : Tứ tượng xoay vần ái kém hường

Chú ý : Từ bây giờ ở cả 4 câu những tiếng 1 - 3 - 5 là trắc hay bằng đều được cả .

> Câu 2 : Hái xuống cho Tâm 7 trái . Sao cho :
Trái 2 ( bằng )
Trái 4 ( trắc )
Trái 6 ( bằng )
Trái 7 ( bằng )

Thí dụ kèm câu 1 để bạn so sánh trên trắc dưói bằng :

Tứ tượng xoay vần ái kém hường
Ba năm biền biệt chẳng tin thương

Chú ý : Tiếng thứ 7 câu 2 vần với tiếng thứ 7 câu 1 .

> Câu 3 : Hái xuống cho Tâm 7 trái . Sao cho :
Trái 2 ( bằng )
Trái 4 ( trắc )
Trái 6 ( bằng )
Trái 7 ( trắc )

Tứ tượng xoay vần ái kém hường
Ba năm biền biệt chẳng tin thương
Âu lo vò võ từ xa cách

Chú ý : Tiếng thứ 7 câu 3 phải luôn là âm trắc và không cần hợp vần với 2 câu trên .

> Câu 4 : Hái xuống cho Tâm 7 trái . Sao cho :
Trái 2 ( trắc )
Trái 4 ( bằng )
Trái 6 ( trắc )
Trái 7 ( bằng ) .

Tứ tượng xoay vần ái kém hường
Ba năm biền biệt chẳng tin thương
Âu lo vò võ từ xa cách
Một trách mười nghi tưởng tỏ tường . ( Trích Thư Tình Thi )

Như vậy Tâm Thơ đã giới thiệu với các bạn cách gieo vần bằng và gieo vần trắc đúng cách của ngưòi xưa ( ba câu hợp vần ) .

** Cách Tân - Hậu Hiện Đại :

Bây giờ là phần Cách Tân đây ( ta không gọi đây là phá cách mà gọi là Cách Tân các bạn nhé ) .

Cách Tân chỉ chú ý ở câu một ( 1 ) cho cả hai cách gieo trắc và bằng như sau :
. Tiếng thứ 7 câu 1 bạn được phép là tiếng trắc thay vì phải là tiếng bằng theo luật cơ bản . Và để cho cấu trúc nầy chặt chẻ thường thì tiếng thứ 7 ( trắc ) đó cùng vần với tiếng thứ 7 câu 3 . Ta gọi là gieo vần chéo : Nghĩa là câu 1 vần câu 3 - câu 2 vần câu 4 .

Cơn mưa lượt cuối vừa trôi hạ
Đã vạn lá vàng níu gió ru
Là lúc giai nhân rời mặc khách
Hồi gia đúng hẹn buổi tàn thu ( Trích Thư Tình Thi )

> Quá trình Cách Tân dẩn đến thời điểm ta gọi là Hậu Hiện Đại - đơn giản tứ tuyệt hơn nữa ở câu 1 như sau :

> Tiếng thứ 7 câu 1 dù là trắc hay bằng cũng không cần vần với ba câu còn lại . Miễn là tiếng thứ 7 câu 2 phải vần với tiếng thứ 7 câu 4 là được .

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền ( Thơ Hàn Mạc Tử )

Anh hỡi tháng ngày xa quá nhỉ ?
Một mùa thu cũ, một lòng đau ...
Ba năm ví biết anh còn nhớ,
Em đã câm lời, có nói đâu ! ( Thơ TTKH )

Quan sát 2 khổ thơ của hai nhà thơ trên ta thấy chỉ có hai câu vần ( câu 2 và 4 ) trong một khổ thơ 4 câu . Như vậy Tứ Tuyệt quá dể phải không nè .. Hiiii

Còn một cách gieo vần Tứ Tuyệt nữa là gieo vần ôm . Câu 1 và câu 4 vần
. Câu 2 và câu 3 vần . Cách nầy hiện nay không còn thấy ai chơi . Thế nên ta bỏ phần nầy nhé .

Mời các bạn cứ tập hoạ tứ tuyệt trong topic nầy . Tâm Thơ sẽ trích dần cụ thể để các bạn tường tận hơn . Chúc các bạn thành công .

 ohkamasutra
 member

 REF: 505985
 12/13/2009

 aka47
 member

 REF: 505993
 12/13/2009

 tamtho070
 member

 REF: 506011
 12/13/2009

  Kí hiệu: : trang cá nhân :chủ để đã đăng  : gởi thư  : thay đổi bài  :ý kiến