|
nvdtdnguyen
member
ID 18341
12/29/2006
|
Lịch sử Alphabet
1/ Alphabet do người Phénicie đặt ra đầu tiên:
Dân tộc Phénicie sáng chế mẫu tự đầu tiên: mẫu tự cổ Pline, khi đến Hy Lạp, họ cùng với Cadmos thành lập mẫu tự Hérodote.
Người Phénicie đă dùng chữ viết để diễn tả lời nói: Chữ Lucain
Người Phenicie đă sáng chế ra mẫu tự của họ từ trên 3000 năm nay, là ông tổ của tất cả những alphabet của thế giới hiện nay. Ngay chữ alphabet cũng từ chữ Phénicie "Aleph" và "Beth", là hai mẫu tự đầu tiên sẽ trở thành Alpha và Beta của Hy Lạp.
Vùng cận Đông theo ta biết, là cái nôi của chữ viết. Người Phénicie nghĩ ra alphabet phénicien rồi trao cho người Hy Lạp. Sau đó alphabet dần dần tiến hóa biến thành mẫu tự Hy Lạp rồi sau đó trở thành Etrusque và trở thành Latin. Hệ thống alphabet Runique dùng trong những nước thuộc miền Bắc rồi làm gốc cho chữ Cyrillique và cũng là nguồn gốc cho chữ Araméen, sau đó trở thành chữ Hébreu, chữ Arabe và chữ Ấn độ.
Nguồn gốc alphabet Ai Cập, có 25 dấu nguyên âm nhưng họ không dùng để làm mẫu tự.
Chữ viết cunéiforme được dùng ở Mésopotamie. Chữ viết do người Sumérie chế ra, được in trên đất sét và có h́nh dạng những chiếc đinh hay dạng h́nh góc (cunéus). Chữ viết này được người akkadien dùng. Người Hittite cũng dùng lối chữ viết h́nh góc này cho chữ viết của họ
Cho dù chữ "alphabet" của người Hy Lạp (alpha và bêta là hai mẫu tự đầu tiên của alphabet) nhưng chính người Phenicie truyền cho người Hy Lạp sự hiểu biết này để họ truyền tiếng nói của họ cho người Hy Lạp. Truyện kể rằng xưa kia Cadmos đến Hy Lạp và tặng sự hiểu biết này làm quà văn hóa của ông cho họ để họ cho ông biết tin tức về em gái ông bị bắt cóc. Truyện này cũng tương ứng với nhà sử học Hérodote đă viết: "Những người phénicien cùng với Cadmos tới (Hy Lạp) và truyền mẫu tự mà theo tôi nghĩ là từ trước giờ chưa có". Vài thế kỷ sau Hérodote đến phiên nhà bác học La Mă Pline viết: "Dân tộc phénicien đă đặc biệt sáng chế ra các mẫu tự"
Hệ thống mẫu tự được người phénicien sáng chế đầu tiên vào thế kỷ thứ 12 trước Công Nguyên. Alphabet phénicien gồm 22 mẫu tự (các phụ âm). Viết từ trái sang phải như chữ A rập và hébreu. Chỉ có những phụ âm bởi v́ tiếng nói của họ có rất ít nguyên âm và mỗi chữ cho ra một âm.
* Cách đọc chữ phénicien:
Năm 1758 bí mật của nguồn gốc alphabet được ông cố đạo Barthélémy khám phá ra, nhờ ông đọc và khảo cứu các bài văn song ngữ (bản viết Hy Lạp-Phénicie của Malte) cùng với các huyền thoại khắc trên đồng tiền. Trước tiên ông thử t́m đọc các tên họ để xác định vị trí các chữ số đầu tiên. Ông đoán rằng tiếng phénicien giống tiếng hébreux, rồi đi từ nguyên tắc alphabet này có 22 chữ cái, ông chỉ ghi nhận những phụ âm và nhận dạng lnhững phụ âm để viết tên họ (Tyr, Melqart...). Ông nhận dạng vài chữ đơn giản và so sánh với văn bản Hy Lạp để cuối cùng giúp cho ông đọc được nguyên bài văn và phân biệt được tất cả các mẫu tự Phénicie.
** Giá trị của chữ phénicien:
Alphabet phénicien làm căn bản cho alphabet Hy Lạp. Alphabet Hy Lạp thêm vô những nguyên âm và là căn bản cho alphabet Araméen, alphabet này lại sản sinh ra Hébreu và Arabe
Cái khó khăn nhất khi đọc mẫu tự phénicien là thiếu các bài văn. Chỉ có những câu khắc trên bia mộ vua chúa, những bài dâng lên thần thánh và những bài viết cho đám tang t́m ra trên các công tŕnh và khắc trên đá . Nhiều bản khắc cũng được bắt gặp ở nhiều nơi trong vùng Địa Trung Hải. Cái hay là đọc được thư từ hay giấy trao đổi buôn bán nên đó là lư do khiến alphabet phát triển và quảng bá trong thế giới cổ.
*** Những bản khắc chữ phénicien:
rong số các bản khắc nổi tiếng nhất, có bản khắc ghi nhớ vua Ahiram xứ Byblos, do con ông khắc trên quách vào năm 1000, được coi là bản khắc chính thức của người xứ Phénicie. Bản khắc này dùng 19 mẫu tự (trên 22) và có những dấu gạch ngang ngiữa những chữ. Có những bản khắc khác cũng của vua Sidon, Echmounazor II, thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, khắc những lời cảnh cáo cho những kẻ cướp mồ. Tuy viết trước năm trăm năm nhưng chữ viết tiến bộ hơn.
Thời kỳ đó bắt đầu xuất hiện sự đúc tiền, cũng là một cớ để họ ghi tên vua và tên các thị trấn. Từ khi Alexandre Le Grand tới xâm chiếm, năm 332 trước CN, tiếng Phénicie bị thay thế bằng tiếng Hy Lạp, nên chữ Phénicie ít dùng dần tuy cũng cầm cự cho tới cuối thế kỷ 10 và tiếp tục đến thế kỷ XII, XIII.
Trên quách khắc để ghi nhớ vua Ahiram xứ Byblos, do con ông khắc vào năm 1000, được coi là bản khắc chính thức của người xứ Phénicie.
Chữ viết Hy Lạp
Cách đây 500 năm, trên thế giới có khoảng 10 ngàn ngôn ngữ khác nhau. Hiện nay chỉ c̣n khoảng 6 ngàn ngôn ngữ. Mỗi năm thế giới mất đi 25 ngôn ngữ. Đây là một trang web sưu tầm 500 loại alphabet được nói nhiều nhất thế giới:
http://pedroiy.free.fr/alphabets/langues/langues_haut.htm
===================================================
nvdtdnguyen sưu tầm.
Do trục trặc về mạng nên bài viết chưa được hoàn chỉnh, khi nào mạng hồi phục th́ tôi sẽ bổ sung.
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
nvdtdnguyen
member
REF: 114031
12/29/2006
|
Tác giả của băng chữ cái đầu tiên
Các chữ trong bảng chữ cái thực ra là kư hiệu của các âm. Các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Anh dựa trên bảng chữ cái La Mă đă có từ 2500 năm trước. Các chữ in hoa rất giống với những chữ La Mă được sử dụng vào thế kỷ 3 trước công nguyên. Trước khi có bảng chữ cái con người thường dùng cách vẽ để ghi lại những sự vật hoặc truyền thông tin cho nhau, ví dụ h́nh một vài con đơn dương có thể hiểu là ở đây có thể đi săn tốt. Loại chữ viết bằng tranh này đă rất phổ biến ở Babylon cổ đại, ở Ai Cập và Trung Quốc. Dần dần theo thời gian th́ loại chữ viết này cũng có nhiều thay đổi. Trước đây nếu trên bức tranh người ta chỉ vẽ một vật th́ bây giờ bức tranh chuyển tải cả ư tưởng gắn với khách thể đó, ví dụ khi người ta vẽ đôi chân th́ có nghĩa là “đi”. Loại chữ viết này được gọi là loại chữ viết ghi ư. Tuy nhiên có một số vấn đề nảy sinh đối với loại chữ viết này bởi v́ mỗi người hiểu theo nhiều cách khác nhau dù là cùng một lá thư. Dần dần phương pháp này được chuyển thành chữ viết theo âm tiết, ví dụ chữ X có nghĩa là cái tay th́ bức tranh vẽ bàn tay sẽ thể hiện cái âm X đó. Cho nên mỗi một lần khi người ta nói đến âm X th́ người ta lại sử dụng bức tranh có vẽ h́nh cái tay. Ở Babylon và Trung Quốc sự phát triển của chữ viết cũng không vượt qua giới hạn này. Người Ai Cập tự sáng tạo ra bảng chữ cái của ḿnh gồm 24 kư hiệu biểu hiện những âm hoặc những từ riêng biệt gồm một phụ âm. Tuy nhiên lúc bấy giờ họ đă không hiểu được ư nghĩa của phát minh ấy. Gần 3500 năm trước đây các dân tộc sống ở bờ Đông Địa Trung Hải đă gần như phát minh ra bảng chữ cái. Họ hiểu rằng một kư hiệu có thể sử dụng để biểu thị một âm trong tất cả các từ khác nhau, v́ vậy họ đă sử dụng một số lượng kư hiệu nhất định và những kư hiệu ấy đă trở thành bảng chữ cái. Những người Do Thái cổ và những người Phiniki đă sử dụng bảng chữ cái đầu tiên. Sau này những người Phiniki truyền bảng chữ cái này cho người Hy Lạp. Những người La Mă cổ đă tiếp nhận bảng chữ cái Hy Lạp và đưa vào một số sửa đổi, bổ sung. Từ đó bảng chữ cái La Tinh đă ra đời và được người dân các nước Tây Âu sử dụng rộng răi.
|
1
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
