|
tranquocdu1983
member
ID 35616
01/18/2008
|
Những sưu tầm về văn hóa Tết Nguyên Đán của Việt Nam
Mâm ngũ quả ngày Tết: Nhiều quan niệm, lắm cách thể hiện
Ngày Tết, cho dù ở thành thị hay thôn quê, giàu sang hay nghèo khó, trên bàn thờ tổ tiên hoặc trên bàn tiếp khách, hầu như nhà nào cũng trưng một mâm ngũ quả, và cố thể hiện sao cho vừa đẹp mắt vừa hàm ư những điều ước nguyện của gia chủ.
Gọi là ngũ quả nhưng thật ra chẳng ai rơ quy định là những loại quả ǵ mà tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng mà người ta chọn ra các loại quả để "thiết kế" mâm ngũ quả. Tuy nhiên, dù là loại quả ǵ, mâm ngũ quả vẫn mang một ư nghĩa chung: dâng cúng tổ tiên thể hiện ḷng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia sự. Mỗi loại quả đều có mùi vị, màu sắc riêng và cũng mang những ư nghĩa nhất định.
- Lê (hay mật phụ), ngọt thanh ngụ ư việc ǵ cũng trơn tru, suôn sẻ.
- Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống.
- Đào thể hiện sự thăng tiến.
- Mai, do điển phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn.
- Phật thủ giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người.
- Táo (loại trái to màu đỏ tươi) có nghĩa là phú quư.
- Hồng, quưt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt.
- Thanh long - ư rồng mây gặp hội.
- Bưởi, dưa hấu: căng tṛn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy nắng sương đọng thành quả ngọt và che chở, bảo bọc.
- Quả trứng gà có h́nh trái đào tiên - lộc trời.
- Dừa có âm tương tự như là "vừa", có nghĩa là không thiếu.
- Sung gắn với biểu tượng sung măn về sức khỏe hay tiền bạc.
- Đu đủ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng.
- Xoài có âm na ná như là "xài", để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Do trái cây ngày càng nhiều, loại nào cũng ngon, bổ nên để thể hiện cao nhất ḷng hiếu thảo đối với tổ tiên, đồng thời cũng nhằm thể hiển tính tŕnh bày mỹ thuật trong con mắt thẩm mỹ độc đáo của nhân dân, nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn, và người ta cũng không câu kệ cứng nhắc "ngũ quả" nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Nhiều hơn, nhưng người ta vẫn gọi là "mâm ngũ quả" và, dù đựng trong đĩa cũng vẫn gọi theo xưa là "mâm". Bởi đó là một “sản phẩm văn hóa” đă xác lập trong quá tŕnh lịch sử lâu dài, được khuôn đúc theo quan niệm về “bộ ngũ hoàn hảo”.
Tùy theo quan niệm của từng vùng, miền, người ta sử dụng những loại quả có ư nghĩa riêng. Ví dụ mâm ngũ quả của người Bắc bao giờ cũng có nải chuối - thể hiện sự che chở của đất trời cho con người, nhưng người Nam th́ lại cho rằng từ chuối - có âm giống từ "chúi", thể hiện sự nguy khó, không ngẩng lên được nên không dùng. Hay người Nam cũng không trưng quả cam bởi câu "quưt làm cam chịu" nhưng mâm ngũ quả của người Bắc th́ không thể thiếu quả cam với màu vỏ vàng tươi rói. Mâm ngũ quả của người Nam thường có các loại quả măng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu "cầu vừa đủ xài sung"), thêm "chân đế" là 3 trái thơm (dứa) thể hiện sự vững vàng. Trong khi với người Bắc, hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày trên mâm ngũ quả, không kiêng cả quả ớt (cay đắng), miễn sao đẹp mắt và "hoành tráng" là được...
Chưng bày mâm ngũ quả trong những ngày thiêng liêng đầu năm đầu tháng mang ư nghĩa giữ ǵn bản sắc văn hóa cội nguồn cực kỳ độc đáo của dân Việt ta. V́ vậy, những người trẻ, cho dù tin hay không tin về ư nghĩa của từng loại quả theo những quan niệm của người dân ở từng địa phương, cũng nên lưu tâm, tránh dùng hay tặng các loại quả mà người ta kiêng kẻo bị nghĩ oan, rằng ta cố t́nh đem điều xui xẻo đến cho họ.
(sưu tầm)
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
tranquocdu1983
member
REF: 287867
01/18/2008
|
Tục ĺ x́.
Bao ĺ x́
Ĺ x́ ( phát âm theo người Quảng Đông: lishi): Người lớn thường tặng trẻ em tiền bỏ trong một bao giấy đỏ hay "hồng bao", gọi là "ĺ x́" với những lời chúc mừng ăn no, chóng lớn. Theo cổ tích Trung Quốc th́ trong "hồng bao" có 8 đồng tiền (là Bát Tiên hóa thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu.
(sưu tầm)
Nếu ai có những sưu tầm khác về Tết Nguyên Đán vui ḷng post lên để tất cả cùng đọc, cùng chia sẻ và hiểu thêm về Tết cổ truyền của Dân tộc chúng ta nhé!
|
|
|
|
zzzbachngoczzz
member
REF: 287879
01/18/2008
|
Những phong tục đẹp ngày tết
Tết là ngày bắt đầu của một năm mới. Mỗi quốc gia dân tộc có phong tục tập quán của riêng ḿnh được ǵn giữ qua bao thế hệ. Có phong tục vẫn tồn tại theo thời gian th́ cũng có phong tục bị lụi tàn theo đà tiến hoá của nhân loại. Phong tục của dân ta thoạt nghe như chuyện thần tiên nhưng vẫn tồn tại v́ trong cái huyền bí có những ư nghĩa thực tế.
Chúng ta đang trong thời kỳ hội nhập và phát triển cùng với thế giới. Bạn và tôi hăy quan tâm tới những phong tục đẹp trong ngày Tết của dân tộc nói riêng và các phong tục khác nói chung để chúng ta măi ḥa nhập chứ không ḥa tan.
Tục đưa ông táo
Có lẽ ngày nay ông Táo không c̣n bị hun khói bếp v́ hầu như đa số các gia đ́nh ngày nay dùng bếp gaz, cho nên chúng ta tự hỏi không biết phải đưa ông Táo về trời bằng phương tiện ǵ cho thức thời. Thế mà đến ngày 23 tháng chạp âm lịch th́ lại nghe tiếng rao “C̣ bay ngựa chạy đưa ông Táo về trời” khắp các chợ lớn, nhỏ. Ông Táo về trời để dâng sớ tâu về cuộc sống của mỗi gia đ́nh trong năm qua. Tốt hay xấu ǵ th́ ông cũng tâu hết. Qua phong tục này tổ tiên chúng ta muốn đề cao t́nh cảm và lư trí của mỗi gia đ́nh đối với công việc bếp núc: cái nơi ǵn giữ sinh mạng con người (sức khoẻ mọi người tùy thuộc vào “tổng hành dinh” này đấy).
Tết Táo quân vào ngày 23 tháng Chạp - người ta coi đây là ngày "vua bếp" lên chầu Trời để tâu lại việc bếp núc, làm ăn, cư xử của gia đ́nh trong năm qua. Theo tập tục hàng năm ông Táo phải thu xếp lên trời vào ngày 23 tháng chạp để tâu bày mọi việc dưới trần thế với Ngọc Hoàng. Bởi thế nên, trong ngày này, mọi gia đ́nh người Việt Nam đều làm mâm cơm đạm bạc tiễn đưa "ông Táo ". Cứ phiên chợ 23 tháng Chạp, mỗi gia đ́nh thường mua 2 mũ ông Táo, 1 mũ bà Táo bẵng giấy và 3 con cá chép làm "ngựa" (chuyện cá chép hoá rồng) đế Táo quân lên chầu trời. Sau khi cúng trong bếp, mũ được đốt và cá chép được mang ra thả ở ao, hồ, sông... Ngày ông Táo về chầu trời được xem như ngày đầu tiên của Tết Nguyên đán. Sau khi tiễn đưa ông Táo người ta bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, lau chùi đồ cúng ông bà tổ tiên, treo tranh, câu đối, và cắm hoa ở những nơi trang trọng để chuẩn bị đón tết.
Tục dựng cây nêu
Có thể dân thành phố ít có điều kiện thấy và làm công việc này. Đi xa một chút về vùng ngoại ô bạn sẽ được tận mắt thấy và tận tai nghe nói về cổ tục này. Cây nêu ở đây là cây tre dài khoảng 2,5 – 3 mét (theo wikiped cây nêu là một cây tre cao khoảng 5–6 mét), được dựng trước sân nhà vào buổi tối trước giao thừa. Trên ngọn nêu có buộc nhiều thứ (tùy từng địa phương) như cái túi nhỏ đựng trầu cau và ống sáo, những miếng kim loại lớn nhỏ. Khi có giỏ thổi chúng chạm vào nhau và phát ra tiếng leng keng như tiếng phong linh, rất vui tai. Người ta tin rằng những vật treo ở cây nêu, cộng thêm những tiếng động của những khánh đất, là để báo hiệu cho ma quỷ biết rằng nơi đây là nhà có chủ, không được tới quấy nhiễu... Vào buổi tối, người ta treo một chiếc đèn lồng ở cây nêu để tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu. Vào đêm trừ tịch c̣n cho đốt pháo ở cây nêu để mừng năm mới tới, xua đuổi ma quỷ hoặc những điều không maỵ. Cây nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng chạp, là ngày Táo quân về trời chính v́ từ ngày này cho tới đêm Giao thừa vắng mặt Táo quân, ma quỷ thường nhân cơ hội này lẻn về quấy nhiễu, nên phải trồng cây nêu để trừ tà. Đến hết ngày mùng Bảy th́ cây nêu được hạ xuống. Một vài năm trở lại đây thường thấy mọi người bán mía để tượng trưng thay cho cây nêu. Thấy cũng hay hay v́ tết xong có thể hạ nêu xuống chén .
Tục xông đất ngày Tết
Với ngày đầu tiên trong năm c̣n gọi là Nguyên Đán, Tết đă có một ư nghĩa dặc biệt trang nghiêm. V́ ngày đó bắt đầu một năm nên mọi công việc làm trong khoảng 24 tiếng đồng hồ đều có ảnh hưởng trọn năm. Sự xông đất, xuất hành những cử chỉ đầu tiên, những lời nói đầu năm là điều mà ai cũng phải cẩn ngôn cẩn trọng. Trong tất cả mọi việc có tục xông đất được coi là quan trọng hơn hết.
Ngay từ nửa đêm sau lễ giao thừa đánh dấu một năm đă qua, nhường cho một năm mới tốt đẹp đến, nhà ở được coi như hoàn toàn đổi mới, người bước chân tới xông đất sẽ là sứ giả do sự may mắn đưa đến! Do đó, mọi người đă cân nhắc kỹ về nhân phẩm, chức phận, sự giàu sang, cũng như về tính t́nh, hạn vận khi mong cầu người đến xông nhà ngày đầu năm là hệ trọng hơn cả. Chính v́ nghĩ đến ảnh hưởng của việc xông đất đên việc làm ăn cho cả năm, nên các bậc cao niên rất thận trọng đối với người đến đầu tiên trong ngày Nguyên Đán để long trọng mang lại giúp họ sự tốt lành suốt năm mới. Mặc dù đă tính toán như vậy, vẫn có người khách bất ngờ độc xuất đến xông đất trước sự ngạc nhiên của cả gia đ́nh và làm xáo trộn những toan tính không thể thực hiện được một cách chính xác như ư mong muốn. Tuy nhiên để đề pḥng những sự kiện này xảy đến, trong buổi sáng tinh mơ các cửa ngơ đều đóng chặt và chỉ mở khi nào người được chọn tới xông đất mà thôi.
Người đến xông đất thường chỉ đến thăm, chúc tết chừng năm mười phút chứ không ở lại lâu, cầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt. Người đi xông đất xong có niềm vui v́ đă làm được việc phước, người được xông đất cũng sung sướng v́ tin tưởng gia đạo ḿnh sẽ may mắn trong suốt năm tới. Thời xưa chỉ có 2 cách chọn người tốt vía xông đất ngày đầu năm. Kẻ làm quan, người có học chọn người xông đất có tuồi hợp tuổi với chủ nhà. Người xông đất phải là đàn ông trụ cột trong gia đ́nh. Đối với người dân lao động th́ đơn giản hơn nhiều. Người được chọn xông đất phải khoẻ mạnh, tốt tính, và gia cảnh khấm khá, hoà thuận...
Tục chưng mâm ngũ quả
Ngày Tết, ngoài các loại thức ăn cúng ông bà tổ tiên trên bàn thờ nhất thiết phải chưng mâm ngũ quả. Chuối là cái nền cho mâm ngũ quả, thứ đến là bưởi hoặc phật thủ, hai loại này bắt buộc phải có. Ba loại c̣n lại phụ thuộc th́ tuỳ loại quả có ở mỗi vùng mỗi khác nhau. Nhưng chung lại, mâm ngũ quả là những loại trái cây chứa nhiều chất dinh dưỡng, đáp ứng đủ cho nhu cầu hoạt động của con người. V́ vậy, chưng mâm ngũ quả ngày tết là một ư nghĩa nói lên ước vọng của gia đ́nh bước sang năm mới được no đủ.
Tục chúc Tết
Tết Nguyên Đán là một dịp để cho mọi thành viên trong gia đ́nh vui vầy sum họp. Đó là thời gian bày tỏ sự thương yêu thấm thiết và mong muốn cho mọi người được như ư. “Mồng một là Tết nhà cha”: sáng mùng một sau khi lễ gia tiên th́ cha mẹ được mời ngồi vào ghế để cho con cháu lần lượt mừng tuổi chúc Tết. Ngày xưa họ c̣n được con cháu tế sống với hai lạy hai vái. Để mừng tuổi con cháu là những bao ĺ x́ đỏ tươi làm rạng ngời ánh mắt bọn trẻ. “Mồng hai nhà mẹ”: cha mẹ và con cháu phải sang nhà ngoại để mừng tuổi chúc Tết. Cũng tuần tự những nghi thức như bên nội vậy. Sau đó th́ nán lại để ăn cỗ đầu xuân nhằm thắt chặt t́nh cảm giữa hai gia đ́nh.
“Mồng ba Tết thầy”: sau công ơn đấng sinh thành dưỡng dục là ơn dạy dỗ của thầy cô. Đến mừng tuổi chúc Tết thầy cô là một phong tục nói lên tư cách đạo đức của một con người. Tóm lại, tục chúc Tết là một nét văn hoá thể hiện t́nh cảm sâu sắc và sự quan tâm, ḷng hiếu thảo trong một thứ tự phải có của sự tồn tại và phát triển của một dân tộc.
|
|
|
|
tranquocdu1983
member
REF: 287905
01/18/2008
|
Món ăn ngày Tết.
Bánh trưng, bánh tét là món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết.
Xưa. Chiều 27 Tết. Nhiều nhà đă lục đục hái lau lá chuối, lá dong gói bánh. Nghèo th́ dăm ba lon nếp, khá hơn một chút trên chục lon. Cảnh thức đêm ngoài vườn trong cái rét ngọt cuối đông trông nồi bánh nghi ngút khói thơm lừng mùi lá, nếp, đậu xanh những hương vị ngọt ngào của đồng quên… đă trở thành kỷ niệm đẹp, khó quên trong tâm khảm nhiều người.
Tết của những năm trước và sau 1980 chỉ là nồi bánh chưng, vài ba lạng thịt mỡ. C̣n hạt dưa, mứt bánh th́ nhà có nhà không. Cái nghèo khó bao trùm cả ba miền.
Những năm 90, giới trẻ, chủ yếu nữ giới có phong trào ngâm các loại trái cây với đường để tạo thành loại thức uống lên men mời bạn bạn bè. Ngày đó, vài thùng bia để sẵn trong nhà mời khách 3 ngày Tết là quá xa xỉ. Song, dăm năm trở lại đây, một gia đ́nh có mức sống tầm tầm cũng thừa sức rinh đôi ba thùng bia chất ở góc nhà. Ăn Tết thời nay đă khác xưa.
Ở xứ lạnh, cái rét cắt gia của mùa đông nhiều khi chưa kịp ra đi để nhường chỗ cho nắng ấm của mùa xuân. Chính v́ thế, ở miền Bắc và Trung, ta dễ cảm nhận không khí Tết với chút se lạnh, âm ấm của buổi giao mùa… hơn ở miền Nam. Có lẽ, đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến người Sài G̣n th́ch uống bia hơn là những loại rượu có rồng độ cồn cao.
Để chuẩn bị ăn Tết thời nay, người Sài G̣n thường có thói quen kho nồi thịt với trứng và nấu một nồi canh khổ qua nhồi thịt để ăn dần trong ba ngày Tết. Trong khi đó, dân Hà Thành lại thích gị chả hơn. Họ nấu một nồi măng với gị để ăn Tết. Người Huế lại không có thói quen nấu dự trữ thức ăn nhưng lại thích thịt ḅ dầm nước tương, thêm dăm ba xâu nem tré nổi tiếng của địa phương làm thức nhắm.
Siêu thị và chợ là nơi cung cấp phần lớn các loại thực phẩm ngày Tết: từ bánh cổ truyền như bánh tét, bánh chưng cho đến các thùng kẹo ngoại, cao cấp, Người thành phố ngày nay không c̣n thói quen làm bánh ăn Tết nữa, mà thay vào đó là mua sắm ăn Tết. Âu cũng là điều dễ hiểu. Khó khăn về không gian buộc người ta phải từ bỏ (hoặc ḱm hăm) niềm vui lăng mạn một thời vậy.
Không chỉ vấn đề ẩm thực, người Việt c̣n ăn Tết bằng hoa. Nếu kể đến loài hoa chủ lực dành cho ngày Tết phải kể đến đào và mai. Người Hà Nội phải sắm bằng được một cành đào để trưng trong ba ngày Tết, dù giá mỗi cành có thể lên bạc triệu vào những năm đào mất mùa. Người miền Nam và Trung thích trưng mai hơn. Giá mai cũng ngày càng tăng bởi phong trào bứng nguyên cây đi bán ở nhiều cùng quên đang nở rộ.
Sau đào và mai, vạn thọ, lay ơn và cúc là các loại hoa được cả dân 3 miền ưa thích. Tuy nhiên, trong cái sung túc thời nay, người Sài G̣n và Hà Nội sành chơi đă t́m đến các loài hoa cao cấp hơn như lily, lan ngoại. Người Huế đặc biệt thích lủng lẳng với nhánh lan rừng chưa kịp trổ hoa trước hiên nhà.
Ngoài hoa, quả là món quan trọng không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt. Mâm ngũ quả được người miền Nam chú trọng với 5 loại trái: cầu-sung-dừa-đủ-xoài. Với cách phát âm của miền Nam được hiểu thành: cầu sung (túc) vừa đủ xài. Và mọi người nghiễm nhiên chấp nhận điều đó như một nét văn hóa.
Cũng liên quan đến lỗi phát âm, người miền Nam không bao giờ trưng chuối vào ngày Tết, bởi theo họ, chuối có nghĩa là “chúi nhủi” cả năm, không cất mặt lên được. Tuy nhiên, người miền Trung và Bắc lại t́m bằng được một nải chuối có quả no tṛn, cân xứng, đẹp mắt để chưng ở gian nhà chính như chứng tỏ sự thịnh vượng, sung túc, đề huề.
(sưu tầm)
|
|
|
|
tranquocdu1983
member
REF: 288369
01/19/2008
|
Các lễ hội đầu năm.
1.Lễ hội chùa Hương.(mùng 6 tháng giêng, âm lịch)
Hàng năm, mỗi độ xuân về hoa mơ nở trắng núi rừng Hương Sơn, hàng triệu phật tử cùng tao nhân mặc khách khắp 4 phương lại nô nức trẩy hội chùa Hương. Hành tŕnh về một miền đất Phật - nơi Bồ Tát Quan Thế Âm ứng hiện tu hành, để dâng lên Người một lời nguyện cầu, một nén tâm hương, hoặc thả hồn bay bổng ḥa quyện với thiên nhiên ở một vùng rừng núi c̣n in dấu Phật.
Hội chùa Hương diễn ra trên địa bàn xă Hương Sơn, trong địa phận huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Xă gần sáu thôn: Tiên Mai, Phú Yên, Hội Xá, Đục Khê, Yến Vĩ và Hạ Đoàn.
Ngày mồng sáu tháng giêng là khai hội. Lễ hội thường kéo dài đến hạ tuần tháng 3 âm lịch. Đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng riêng đến 18 tháng hai âm lịch. Ngày này vốn là ngày lễ khai sơn (lễ mở cửa rừng) của địa phương. Đến nay nghi lễ "mở cửa rừng" hàm chứa ư nghĩa mới - mở cửa chùa.
Chùa Hương là một danh thắng nổi tiếng. Không giống bất cứ chùa nào, chùa Hương làm một tập hợp nhiều động, nhiều chùa trong một tổng thể cấu trúc kết hợp vừa thiên nhiên vừa nhân tạo. Tạo hóa đă khéo bày đặt ở vùng này nhúm núi đá gồ ghề bên cạnh sự mềm mại của các ḍng suối. Màu sắc xám đanh, già dặn, dăi dầu của đá trơ ra bên màu xanh non tơ của cây lá. Sự hấp dẫn của Hương Sơn không chỉ ở bề ngoài mà c̣n có ở bên trong. Đó là vẻ đẹp sâu lắng giàu triết lư dân gian của hang động. Khách đến với chùa Hương có cái thú ngồi thuyền chiêm ngưỡng bầu trời, cảnh bụt, khoái chú nh́n sông ngắm núi như thấy một góc của non sông đất nước vừa thơ, vừa thực thu gọn trong tầm mắt và cũng huyền ảo như lạc vào cơi bồng lai tiên cảnh. Cảm xúc hư, thực đan xen lẫn nhau nâng tâm hồn của con người bay bổng, phiêu diêu. Con người đi tới đâu dấu tích lịch sử và văn hóa như đă in hầu hết vào thiên nhiên và đă được định vị. Ven núi có hang Sơn - Thủy hữu t́nh, hàng Long Vân, hang Cá. Trên cao có hang Hồng Sự, hang Sũng Sàm, hang Trú Quân, động Tiên, động Tuyết, động Hương Tích. Con người đến với thiên nhiên bằng tấm ḷng bè bạn, đặt tên cho động, cho hang rồi xây chùa, lập điện tôn thành những chùa động hang độc đáo, tạo nên cái thiêng cái đẹp. Để rồi lại chính con người thăm viếng, ngưỡng mộ thờ phụng và hưởng thụ thành quả về miền thành tín của ḿnh. Hang động ở Hương Sơn là yếu tố cấu thành quan trọng để quần thể Hương Sơn trở thành danh thắng nổi tiếng và đặc thù của quần thể này. Cả 3 tuyến du lịch (Hương Tích, Long Vân, Tuyết Sơn) đều khai thác các vị trí trong đá để thu hút khách.
Tuyến thứ nhất gọi là tuyến Hương Tích. Khách chủ yếu đi tuyến này bởi v́ ở tuyến này những ǵ đặc sắc nhất đều tập trung ở đó. Bắt đầu từ bến đ̣ Yến Vĩ - Suối Yến - đền Tŕnh Ngũ Nhạc - cầu Hội - chùa Thanh Sơn chùa Hương Đài - chùa Thiên Trù - chùa Hinh Bồng - chùa Tiêu - chùa Giải Oan - đền cửa Vơng và cuối cùng vào trong Hương Tích.
Bến Đục là nơi tập kết để vào chùa Hương. Khách theo ḍng suối Yến bập bềnh vào cơi tiên, lên khỏi đ̣ cách chừng hơn nửa km là đền Tŕnh. Ngôi đền này thờ Sơn Thần, và mùng 6 tháng Giêng lễ mở cờ rừng được cử hành trọng thể tại đây để người trần gian xin phép thần rừng được vào rừng bái lễ và làm ăn sinh sống. Tiếp tuyến đường là đến bến Tṛ, tức là bến đ̣ chùa Thiên Trù nằm lọt giữa một thung lũng xinh đẹp. Chặng đường tiếp, theo lối lên gập ghềnh vào chùa, trong có lối rẽ vào Chùa Tiên, đó là một hang động thoáng rộng. Trong chùa Tiên có vô số những pho tượng bằng đá và nhũ đá. Khi gơ lên nghe như tiếng chiêng, tiếng khánh và có một pho tượng trong suốt như thủy tinh hồng khi đặt ngọn đèn phía bên kia tượng. Hành tŕnh tiếp đến chùa Giải Oan, trong khu vực chùa có giếng nước mang tên giếng Giải Oan, tương truyền xưa kia Đức Phật đơ tâty trầm tại Giếng nước này. Những di tích đậm màu sắc Phật như am Phật tích, đông Tuyết Quỳnh … dẫn dắt giúp du khách quen với cảnh thâm u của đất trời. Đến động Hương Tích (tức là chùa Trong) du khách được chiêm ngưỡng những nhũ đá - tác phẩm tuyệt mỹ mà tạo hóa phải thầm lặng hàng triệu năm bồi hoàn mới thành khối, thành h́nh lạ lùng đến thế, Tương truyền trong động này, Đức Phật Bà đă tu hành đắc đạo. Sau đó các La Hán cũng tu luyện nơi đây. Một hệ thống các tạo tác nghệ thuật do những nghệ sĩ vô danh tài ba để lại trong hang động, tiêu biểu nhất là tượng Phật Bà Quan Âm. Phật Bà có h́nh dáng một thiếu nữ, khuôn mặt trái xoan, cổ cao ba ngấn, đầu đội mũ Bồ Tát. Phật Bà ngồi lên tảng đá trông tựa gốc cổ thụ, chân như để hờ lên một bông sen độ nở. Đây là pho tượng khá đẹp, nét chạm rắn rỏi mà thanh thoát. H́nh tượng Phật Bà thật gần gũi với người lao động... Phía trong cùng hang động, có đường "lên trời" và cả lối xuống "địa phủ”.
Tuyến thứ hai là tuyến Tuyết Sơn. Đ̣ cũng xuất phát từ bến Yến, đưa khách đến thăm đền Tŕnh. Ngắm nh́n sông nước, khách lần lượt thấy núi Thuyền Rồng, núi con Phượng... cho tới bến Tuyết Sơn. Trong động Tuyết Sơn có nhũ đá nhủ xuống, trùng trập hiện ra coi như vảy rồng. Trên ngọn núi có tượng Phật bằng đá, lai có những cây thông mọc từng hàng coi như một dăy tán. Cảnh trí xanh tối âm u (thích trong sách Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú).
Tuyến thứ ba là tuyến Long Vân, đ̣ cũng xuất phát từ bến Yến, đi thăm đền Tŕnh (Phú Yên) rồi rẽ sang một nhánh của suối Yến để tới chùa Long Vân. Lên thuyền vào chùa Long Vân, rồi leo núi thăm động cùng tên. Đi nữa đến chùa Cây Khế và cách đó chừng vài trăm mét là hang Sũng Sâm - một di chỉ khảo cổ lưu dấu tích của người xưa.
Từ đó có thể thấy rằng không phải ngẫu nhiên các bậc thánh thơ của nhiều thời đại đă t́m đến Hương Sơn và để lại nhiều bài thơ hay, lắng sâu trong trái tim bạn đọc. Những bài thơ ấy sống măi với thời gian và góp tiếng nói đưa Hương Sơn trở thành danh thắng không chỉ của một vùng mà c̣n là của cả nước. Do đó, tuy du khách đến chùa Hương có nhiều mục đích khác nhau nhưng mục đích tích cực nhất là đến chùa Hương đồng nghĩa đến với cái đẹp. Điều đó đă phản ánh sự khao khát của con ngựi hướng tới cái đẹp để tự hoàn thiện bản thân ḿnh. Yếu tố này tạo nên sắc thái văn hóa du lịch của chùa Hương.
Theo cuốn Nam Hải Quan Thế âm - một truyện Nôm ra đời vào khoảng thế kỷ XVIII - XIX th́ chùa Hương là nơi lưu dấu tu hành của công chúa Diệu Thiện, con vua Diệu Trang Vương nước Hưng Lâm. Dân gian quen gọi công chúa Diệu Thiện là Bà chúa Ba. Bà tu hành chín năm ở động Hương Tích đắc đạo trở thành Đức Quan Thế âm bồ tát. Sau trở về diệt trừ cái ác, đáp hiếu cha mẹ, phổ độ chúng sinh.
Phật thoại truyền miệng c̣n phong phú hơn. Theo các cụ bô lăo làng Phú Yên (làng quản lư tuyến Tuyết Sơn) kể: khi mănh hổ cơng Bà Chúa Ba đến núi Hương Sơn, ban đầu bà tu hành ở chùa Hỏa Quang - nay là nền đ́nh làng Phú Yên, sau đó bà lên núi để tĩnh tâm, tu hành ở động Tuyết Sơn, ít lâu sau bà ngược hướng Bắc tu ở động Hương Tích.
Các cụ ở làng Yến Vĩ th́ kể : Khi Ngọc Hoàng sai thần linh hóa hổ đến cứu bà Diệu Thiện, v́ quyết chí tu hành không tuân theo lời cha nên bị vua sai lính giết, mănh hổ cơng bà vào núi Hương Sơn. Chỗ bà xuống đầu tiên là hang Thánh Mẫu, c̣n gọi là am Phật Tích, tương truyền trong hang c̣n dấu một bàn chân bà in trên đá. Ở đây, bà sang một vũng nước trong hang bên cạnh tắm gội rửa nỗi oan ức bụi trần. Chỗ đó sau thành chùa Giải Oan có giếng Giải Oan. Người xưa quan niệm ai oan ức điều ǵ thành kính đến nơi đây lễ Phật, uống nước ở giếng Giải Oan coi như đă giải được nỗi uẩn khúc trong ḷng.
Câu chuyện về bà chúa Ba là câu chuyện nhà phật sáng tác dựa trên các kinh điển đạo Phật. Nam Hải Quan Thế Âm bồ tát là biểu tượng đẹp đẽ của sự chân tu giữ đạo cứu đời, trở thành h́nh tượng gần gũi, thân thương, cảm thông sâu sắc nỗi bất hạnh của con người và dân chúng.
Việc lưu truyền Phật thoại về bà chúa Ba và hang Phật Tích ở nơi thờ Tam Phủ đă khẳng định sự thắng thua của đạo Phật ở đất Hương Sơn. Ở đó, Phật hiện thân trong tín ngưỡng thờ đá mà người dâm quen gọi là bụt mọc. Sức mạnh huyền diệu của Phật pháp đồng nhất với linh hồn thiêng liêng trong những cây đá, nhũ đá sẽ truyền cho các tín đồ niềm tin, tăng thêm sức mạnh cho mỗi người.
Lạ thay, chốn bồng lai tiên cảnh, lại thể hiện khát vọng rất thực của cuộc đời, cầu mong sự sinh sôi nảy nở, ước mong cuộc sống đầy đủ. Nhà nông cầu mong ḿnh làm ruộng gạo vun lên thành đụn gạo trắng như ngọc, người buôn bán mong sao có lẽ, có lời, tiền của như cây vàng, cây bạc. Ai muốn con trai th́ xoa đầu núi cậu, ai ước con gái th́ xoa đầu núi cô. C̣n người bệnh th́ tin rằng những giọt nước rớt tí tách từ bầu sữa tiên (vú mẹ) sẽ trợ thêm sức mạnh cho người mau khỏe… Đó thực là những tín ngưỡng của người lao động. Nơi đây không có chỗ cho những ai cầu vinh hoa danh vọng, chức tước, quyền hành.
Những yếu tố trên đây cho thấy, dưới góc độ văn hoá dân gian, lễ hội chùa Hương mang màu sắc hội cầu may.
Lễ hội chùa Hưng trong phần lễ thực hiện rất đơn giản. Trước ngày mở hội một ngày, tất cả các đền, chùa, đ́nh, miếu đều khói hương nghi ngút, không khí lễ hội bao trùm cả xă Hương Sơn.
Xă Hương Sơn là xă sở tại trực tiếp quản lư các tuyến du lịch. Trước khi vào chùa, du khách phải nghỉ lại ở các làng quanh bến Đục, bến Yến. V́ thế đi hội chùa Hương du khách dễ có dịp ḥa ḿnh vào không khí của hội làng truyền thống.
Ở trong chùa Trong có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và thức ăn chay. Lúc cúng có hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chay đàn rồi mới tiến dùng đồ lễ lên bàn thờ. Trong lúc chạy đàn, hai vị tăng ni múa rất dẻo và đẹp mắt qua những động tác ít thấy ở mọi nơi. Từ ngày mở hội cho đến hết hội, chỉ thỉnh thoảng mới có sư ở các chùa trên đến gơ mơ tụng kinh chừng nửa giờ tại các chùa, miếu, đền. C̣n hương khói th́ không bao giờ dứt. Về phần lễ có nghiêng về "thiền". Nhưng ở chùa ngoài lại thờ các vị sơn thần thượng đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo. Đền Cửa Ṿng là "chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngổn, là người cai quản cả vùng rừng núi xung quanh với cái tên là "t́ nữ tuư Hồng" của sơn thần tối cao. Chùa Bắc Đài, chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đ́nh Quân thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần.
Như vậy, phần lễ là toàn thể hệ thống tín ngưỡng gần như là cả một tổng thể tôn giáo ở Việt Nam; có sự
sùng bái tự nhiên, có Đạo, có Phật và có cả Nho. Những tính chất tôn giáo có phần bị t́nh yêu thiên nhiên, tinh yêu nam nữ, t́nh cảm cộng đồng… tràn đầy chất thẩm mỹ vừa thanh cao, rất trần tục lấn đi. Trẩy hội chùa Hương v́ cả tâm hồn và thể xác đều được đắm sâu vào trong mây ngàn cỏ nội. Ngày hội, làng tổ chức rước thần từ đền ra đ́nh. Cờ trống đi trước dàn nhạc bát âm kế theo, trai thanh gái lịch phù kiệu, ông già bà cả thành tâm tiễn thần. Không khí ấy làm tâm linh mọi người sảng khoái. Trong lễ hội có rước lễ và rước văn. Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng đọc. điều khiển các bô lăo của làng làm lễ tế rước các vị thần làng.
Trong suốt những ngày hội là sự nồng nhiệt của tuổi trẻ, là sự thành kính của các bậc cao niên, là sự hoan hỷ mà nam phụ lăo ai ai cũng có phần riêng của ḿnh. Cả ở những triền núi thấp cao, những rừng cây, rừng mơ… là những đoàn người trẩy hội. Kẻ đi ra, người đi vào, kẻ đi lên, người đi xuống bồng bềnh vào những đám mây nhẹ. Họ gặp nhau, quen hay không quen cũng vui vẻ chào nhau bằng một lời chào: "Nam mô a di đà Phật" nhẹ nhàng. đằm thắm và ấm áp…
Du khách đến chùa Hương sẽ có dịp được chứng kiến và may mắn tham dự vào không khí sinh hoạt văn hóa của lễ hội. Cảm nhận tinh thần thiên nhiên của ngày hội lịch sử ấy để từ đó hồi âm về quá khứ của tổ tiên ở một làng quê ven chân núi.
Lễ hội chùa Hương là nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa dân tộc độc đáo như bơi thuyền, leo núi và các chiếu hát chèo, hát văn …
Vào những ngày tổ chức lễ hội, chùa Hương tấp nập vào ra hàng trăm thuyền. Nét độc đáo của hội chùa Hương là thú vui ngồi thuyền văng cảnh lạc vào non tiên cơi Phật. Chính v́ vậy, nói đến chùa Hương là nghĩ đến con đ̣ - một dạng của văn hóa thuyền của cư dân Việt ngay từ thuở xa xưa. Và đến nay, ngày hội bơi thuyền ở chùa Hương luôn tạo cảm hứng mănh liệt cho người đi hội.
Rời con thuyền, giă từ sông nước, con người được ḥa nhập vào núi văn cảnh chùa chiền và bắt đầu hành tŕnh mới - hành tŕnh leo núi. Leo núi chơi hang, chơi động lư thú vui nước đông đảo mọi người tham gia và hưởng ứng. V́ vậy mà leo núi Hương Sơn dẫu có mệt nhưng có cảnh có người và có không khí của ngày hội nên ai cũng cảm thấy thích thú với cuộc chơi sông núi của ḿnh. Cuộc leo núi ấy tạo ra trong con người tâm lư kỳ vọng, muốn vươn lên đến cái đẹp. Và sự kỳ vọng cái đẹp hẳn sẽ làm cho con người thêm phần sảng khoái tin yêu cuộc đời này hơn.
Trong không khí linh thiêng của ngày hội. Ở bất cứ chỗ nào như sân chùa, sân nhà tổ, h́nh thức hát chèo đ̣ đều được thực hiện. Các văi có giọng hay đứng dậy làm động tác chèo đ̣ và hát những đoạn văn trên sáu dưới tám liên quan đến tích nhà Phật. Đây là một sinh hoạt rất được các văi hâm mộ.
Có thể thấy, trẩy hội chùa Hương không chỉ dừng lại ở chốn Phật đài hay bầu trời - cảnh bụt, mà trước hết là do ở sự tiếp xúc - ḥa nhập huyền diệu giữa con người trước thiên nhiên cao rộng. Đó là vẻ đẹp lung linh của sông nước, bao la của đất trời, sâu lắng của núi rừng, huyền bí của hang động… Và dường như đất - trời, sông núi đẹp hơn nhờ tài sáng tạo h́nh tượng - trí tưởng tượng này ḷng nhân ái của con người.
Quan niệm lưỡng hợp biểu hiện ở thế đối ứng hai hiện tượng, hai phạm trù khác nhau mà bên nhau, làm cho cuộc hành tŕnh về nơi thờ Phật dù có lúc vất vả nhưng vẫn đem lại sự cân bằng trong tâm thức và thể lực cho du khách.
Tổng thể thắng cảnh chùa Hương c̣n là biểu hiện của sự ḥa hợp tự nhiên giữa tôn giáo và tín ngưỡng dân gian.
Trẩy hội chùa Hương là hành động giải tỏa ḥa hợp giữa thực và mơ, tiên và tục - thực là nền tảng, mơ là uất vọng - trên cái nền mùa xuân tươi sáng mà con người Việt Nam chất phác, nhân ái thuở xưa cảm nhận hành động và trao truyền.
(Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam)
|
|
|
|
tranquocdu1983
member
REF: 288377
01/19/2008
|
2.Đường hoa Nguyễn Huệ sẽ là thương hiệu của TP.HCM
Một lần nữa con đường Nguyễn Huệ (Q.1) sẽ trở thành vườn hoa ở trung tâm TP.HCM trong chương tŕnh lễ hội Tết 2008.
15 tỉ đồng cho lễ hội Tết Mậu Tư
Lễ hội Tết Mậu Tư 2008 khai mạc từ 5 - 20.2.2008 (29 tháng chạp đến 14 tháng giêng âm lịch) với hai đêm ca nhạc, bắn pháo hoa đêm giao thừa, lễ hội bánh tét...; các tuyến đường chính, đường hoa Nguyễn Huệ được trang trí đèn. Nếu tổng chi phí lễ hội Tết năm rồi là 4,5 tỉ đồng th́ năm nay đă trên 15 tỉ đồng.
Đây là lần đầu tiên TP.HCM thực hiện chủ trương xă hội hóa, huy động nhiều nguồn lực đầu tư cho lễ hội Tết. Tổng công ty du lịch Sài G̣n (Saigontourist) là đơn vị chủ tŕ với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp như Vạn Thịnh Phát, Vinamilk, PepsiCo, Kinh Đô, Berjaya (Malaysia)... Chỉ riêng phần kinh phí trích cho công tác từ thiện đă vượt trên 2 tỉ đồng. Ngoài những hoạt động lễ hội vào dịp Tết âm lịch c̣n có phần trang trí đèn màu trên 4 tuyến đường Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Lê Duẩn, Đồng Khởi để chào năm mới dương lịch 2008, bắt đầu từ 20.12.2007 - 10.1.2008.
Ông Trần Hùng Việt, Phó tổng giám đốc Saigontourist kiêm Trưởng ban tổ chức, nói: "Các hoạt động này đóng góp rất lớn về mặt tinh thần cho cộng đồng. Sự phát triển kinh tế của thành phố không chỉ thể hiện qua những con số khô khan mà c̣n qua những chương tŕnh lễ hội như thế".
Để du khách trở lại
Năm nay là lần thứ 5 con đường Nguyễn Huệ trở thành một vườn hoa rực rỡ khoe sắc trong suốt những ngày xuân. Không chỉ vậy, Ban tổ chức c̣n kỳ vọng xây dựng đường hoa Nguyễn Huệ thành một thương hiệu của TP.HCM. Ông Trần Hùng Việt nói: "Tôi đă tham dự lễ hội ở nhiều nước khác nhau, tôi dám nói rằng quy mô và công tác chuẩn bị cho đường hoa của chúng ta không thua ǵ họ. Tổ chức định kỳ, thật sự chất lượng th́ chúng ta sẽ tạo ra một lễ hội có thương hiệu để thu hút du khách từ nước ngoài đến Việt Nam vào dịp đầu năm". Lời của ông Việt không phải là thiếu cơ sở, con số du khách nước ngoài đến TP.HCM trong dịp đầu năm mới đă tăng trên 20% so với cùng kỳ, các khách sạn lớn ở khu vực trung tâm đều đạt công suất pḥng từ 90 - 95%.
Năm nay cũng là năm đầu tiên Ban tổ chức tung ra những sản phẩm mang thương hiệu đường hoa Nguyễn Huệ như móc khóa, áo thun, mặt nạ, nón, túi xách, ly sứ... để bán cho du khách. Vừa là một chương tŕnh của lễ hội vừa là một sản phẩm du lịch, đường hoa Nguyễn Huệ đă trở thành một phần không thể thiếu trong những ngày xuân ở TP.HCM. Chủ trương xă hội hóa không chỉ giúp thành phố tiết kiệm kinh phí, mà c̣n giúp giảm tính "lễ", tăng tính "hội" trong các chương tŕnh, gắn kết với mục tiêu quảng bá h́nh ảnh một thành phố phát triển, năng động, giàu sức sống và mục tiêu thu hút du khách, tăng nguồn thu cho thành phố. Du khách được ḥa cùng người dân địa phương để đón chào năm mới trong một lễ hội tưng bừng - đây chính là điều thu hút họ trở lại trong những năm tiếp theo.
Vừa tất bật tổ chức chương tŕnh năm nay, những thành viên trong ban tổ chức đă nghĩ đến lễ hội năm sau nữa. Theo đó, sẽ có thêm thật nhiều chương tŕnh biểu diễn nghệ thuật đường phố, những họa sĩ ngồi vẽ chân dung cho du khách, những nghệ sĩ guitar, saxophone biểu diễn phục vụ khách tham quan...
(Trung Bảo, báo Thanh niên)
|
|
|
|
tranquocdu1983
member
REF: 288378
01/19/2008
|
|
1
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
