|
da1uhate
member
ID 41369
05/15/2008
|
Trong thế giới sách cũ
Trong thế giới sách cũ (Kỳ 1): Hiệu sách cũ của "gă ngông"
TT - Có người đă rơi nước mắt khi bất ngờ thấy bút tích của ḿnh trên quyển sách đă bị thất lạc bao năm đang bày bán ở vỉa hè. Có người quyết dốc hết lương hưu dành dụm để mua cho được một độc bản sách. Cũng có người mừng như vớ được vàng khi chỉ trả vài ngàn đồng cho bộ sách cổ nằm lẫn trong đống giấy vụn ve chai...
Đó chỉ là những chi tiết nhỏ trong thế giới sách cũ chứa đựng bao thế thái nhân t́nh. Trong thế giới sách cũ, có người lấy đó để làm giàu, cũng có nhiều người xem là thú chơi, là đạo của đời ḿnh.
Tôi vừa bước vào hiệu sách số 180 Bà Triệu th́ bị gọi giật: "Đi đâu đấy?". Một người đàn ông trung niên đang nh́n tôi lừ lừ. Cảm giác ban đầu của tôi thật sốc với tiệm sách cũ có tiếng ở Hà Nội này. Nhưng rồi sau vài câu qua lại hiểu ư khách lạ, ông chủ nhà sách đă nhẹ giọng xuống mặc dù vẫn c̣n chút bất cần đời. "Anh cứ gọi tôi là gă gàn dở hay gă ngông cũng được. Tôi mới đuổi thẳng cổ mấy cặp sinh viên đấy. Ai đời đi mua sách mà đứa con trai th́ tay nhét túi quần, tay ph́ phèo điếu thuốc, c̣n con gái vừa xỉa tăm tanh tách vừa trả giá leo lẻo như mua cá” - ông chủ tiệm sách cũ Lương Ngọc Dư lại tự giới thiệu ḿnh bằng một tràng khinh khỉnh.
"Tôi sẵn sàng tặng không"
Nhưng chỉ nh́n thoáng qua "gia sản" sách quí trong ngôi nhà phố trung tâm Hà Nội này cũng biết ông Dư không phải là kẻ gàn. Những hàng kệ sách cao bằng cả hai thân người chồng lên nhau. Các lối đi ở giữa hẹp đến mức khách lạ phải nghiêng người len vào để không chạm rơi sách.
Ấn tượng đập ngay vào mắt là cuốn An Nam tạp chí có ảnh hành quyết tướng sĩ Hoàng Hoa Thám đă ố vàng màu thời gian nhưng vẫn c̣n rơ mặt những người yêu nước chí lớn không thành. Bộ Thú xem truyện Tàu của lăo gia Vương Hồng Sển được đánh số thứ tự, in từ năm 1970 nằm ngay ngắn ở vị trí trang trọng trên kệ sách. Đặc biệt là cuốn Hồng Đức bản đồ của tủ sách Viện khảo cổ, Bộ Quốc gia giáo dục (Sài G̣n - 1962) có nhiều bản đồ minh chứng chủ quyền của VN với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa…
Ông chủ tiệm sách Dư bắt đầu ư hợp với kẻ hậu bối lạ hoắc đến từ miền Nam như tôi. Vừa dẫn tôi đi tham quan "gia sản" sách, ông vừa vui vẻ leo trèo cầu thang để lấy những quyển sách trên cao mà tôi yêu cầu. Người đàn ông tưởng như bất cần đời này cực kỳ nâng niu sách. Nhẹ nhàng lần giở từng trang trong quyển sách ảnh b́a đỏ Chiến tranh giải phóng Việt Nam do Nhật in tặng nhân dân VN, ông rưng rưng kể sách này có những h́nh ảnh đặc biệt từ cuộc chiến chống Mỹ đến chiến tranh biên giới phía Bắc. Và ông xúc động nhất là chính nhiếp ảnh gia người Nhật đă bỏ ḿnh ở Lạng Sơn để nhân dân VN có quyển sách ảnh quí hiếm.
Bây giờ, ngồi nhớ lại chuyện xưa, ông Dư trầm ngâm: "Ai biết đọc, biết viết với chút vốn lận lưng, cũng có thể buôn sách cũ. Nhưng sẽ không thể có một tiệm sách cũ đàng hoàng nếu như chủ nhân của nó không có vốn đọc đàng hoàng". Ông chủ tiệm sách cũ đầy cá tính này cực kỳ khó tính với những kẻ giả cận thị, giả mê sách để "lấy màu" trí thức, nhưng cũng rất quí những người thật sự mê sách.
Tiệm sách cũ 180 phố Bà Triệu từng bị tiếng tai "máy chém", ông không thanh minh mà c̣n hănh diện, v́ ông tin rằng sách quí th́ vô giá. Vả lại, đôi khi ông cũng muốn hét giá để những kẻ giả vờ mê sách đừng mua về nhà xếp xó. Tuy nhiên, nhiều người cũng đă tận mắt chứng kiến ông bán rẻ, thậm chí tặng không sách quí cho những người nghèo mê sách và cần sách.
Những tủ sách, đời người
Quyển Hồng Đức bản đồ quí hiếm của ông Dư
Ông Dư là kỹ sư xây dựng. Thời bao cấp túng thiếu, ông đành phải bán chính mớ sách cũ của ḿnh. Một vài lần riết rồi quen, ông đă biết mua lại sách cũ để bán cho người có nhu cầu. Có vốn đọc từ hồi đi học, ông tự nhiên vào nghề buôn sách cũ và càng ngày càng thấm dần chữ nghĩa.
Những lúc nhàn rỗi, ông miên man đọc hết quyển này đến quyển khác. Ông lặng lẽ trở thành mọt sách lúc nào không biết, thấm thía với từng trang sách hay và xúc động với cả thủ bút của những người đă từng nâng niu nó trước ông.
Thời kỳ bao cấp, nhiều trí thức, kể cả chức sắc, tướng lĩnh gặp khó khăn kinh tế, nhà cửa chật hẹp đành phải rời tủ sách. Biết ông Dư là người kinh doanh sách cũ chuyên nghiệp nhưng không xem sách là món hàng nên họ mời ông. "Nhiều lần tôi không ḱm nổi xúc động khi đứng trước những tủ sách quí, đặc biệt là sự giữ ǵn, nâng niu sách của chủ nhà. Tôi khuyên họ nếu chưa cần phải bán th́ cố giữ lại, v́ có thể cả đời người chưa tích lũy nổi tủ sách quí giá như vậy" - ông Dư kể. Sau đó một số người quyết định không bán nữa, nhưng đa số vẫn đành phải ngậm ngùi chia tay nó.
Một học giả tóc bạc phơ vừa tẩn mẩn phủi từng nếp bụi trên những quyển sách văn học cổ trước khi rời chúng đưa cho ông vừa nghèn nghẹn tâm sự: "Tôi giữ lại th́ chưa biết lúc ḿnh chết tủ sách sẽ thế nào. Chuyển cho anh, tôi tin những quyển sách đáng kính này sẽ đến người đọc đáng kính".
Ngoài số sách cũ kinh doanh, ông Dư giờ cũng đă có tủ sách của đời ḿnh. Trong đó có một cuốn đặc biệt in ở Pháp vào thế kỷ 18, nội dung viết về địa chí Đông Dương mà nhiều người mê sách cổ trả vàng lượng ông vẫn không bán. Hầu hết chủ nhân những tủ sách quí gia đ́nh đều yêu cầu ông Dư phải xóa dấu tích, thủ bút của họ trên sách. Với ông Dư, "sách quí mà có thêm chữ kư tay, con dấu hay h́nh ảnh của tên tuổi được xă hội kính trọng th́ giá trị của sách sẽ tăng gấp nhiều lần. Nhưng tôi tôn trọng nguyện vọng của những người đă nuốt nước mắt rời nó”. Ông Dư vẫn tâm sự rằng ngày cuối đời nào đó, nếu phải trao lại tủ sách này cho người đọc đáng kính, ông sẽ xóa hết thủ bút khẳng định chủ nhân của ḿnh trên đó.
QUỐC VIỆT
--------------------------------------
Có một hiệu sách cũ nổi tiếng nhất nh́ Hà Nội, nhưng không trưng bày một quyển sách nào ra mặt tiền. Nhiều người mê sách trong nước, kể cả các nhà nghiên cứu, ngoại giao nước ngoài t́m đến...
Kỳ tới: Thư pḥng trầm mặc
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
Trang nhat
