Đôi điều chưa biết về cuộc thi Hoa Hậu Việt Nam
         

I.Nhà thơ Dương Kỳ Anh tiết lộ về các Hoa hậu

Nhà thơ Dương Kỳ Anh - nguyên Tổng Biên tập Báo Tiền Phong là người đã khai sinh ra cuộc thi Hoa hậu Báo Tiền Phong - cuộc thi người đẹp có quy mô quốc gia đầu tiên của Việt Nam sau khi thống nhất đất nước. Ông đã xuất bản hai tập đầu cuốn “Hoa hậu Việt Nam những điều chưa biết”. Nhà thơ đang hoàn thành bản thảo tập 3 của cuốn sách này. Được sự đồng ý của tác giả, chúng tôi sẽ trích đăng một số chương trong bản thảo này.

Cuộc thi Hoa hậu thế giới năm 2004 được tổ chức ở đảo Hải Nam (Trung Quốc) truyền hình trực tiếp đến hàng chục nước, trong đó có Việt Nam. Sự kiện văn hóa được hàng tỷ người trên thế giới quan tâm, hàng triệu người Việt Nam theo dõi qua màn ảnh nhỏ vui mừng và cảm động khi hai tiếng Việt Nam ngân lên, Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền lọt vào top 15 người đẹp nhất hành tinh. Huyền đứng thứ 11, trước cả Hoa hậu Trung Quốc (đứng thứ 12)... đã tạo nên một làn sóng ngưỡng mộ hoa hậu khắp đất nước...

Sau đó mấy hôm, Huyền có chuyến đi làm từ thiện ở TP HCM và các tỉnh miền Trung. Nhiều anh em bạn bè và lãnh đạo ở Hà Tĩnh - quê tôi điện ra bảo: “Anh đưa hoa hậu đi khắp nơi, lần này anh phải đưa hoa hậu về quê cho chúng tôi được đón tiếp chứ”. Và đó là chuyến đi để lại cho tôi nhiều ấn tượng sâu sắc, thật khó quên...

Tại huyện Kỳ Anh, quê hương tôi, Bí thư, Chủ tịch huyện đã đến tận chân Đèo Ngang để đón hoa hậu từ Quảng Bình ra. Rồi đưa Nguyễn Thị Huyền xuống tận thôn, tận xã trao sổ tiết kiệm tình nghĩa cho những thương binh... Trao xong, chúng tôi ghé nhà ông Lê Kỳ ở xã Kỳ Văn, là cậu ruột của tôi. Ông từng là sỹ quan trong quân đội thời chống Pháp, sau chuyển ra làm cán bộ giảng dạy Đại học Sư phạm Hà Nội, Sư phạm Vinh...

Căn nhà tranh với khu vườn rộng chật người. Một cụ bà thấp bé, chống gậy đứng chờ sẵn ở sân. Vất vả lắm, Huyền mới đến được gần cụ vì bao nhiêu người vây kín... Bà cụ đã trên 100 tuổi, tay chân run rẩy, khi Huyền ôm lấy cụ, hôn lên gò má nhăn nheo, cụ khóc, nấc lên thành tiếng... Những giọt nước mắt vui sướng của một đời người nghèo khổ mà có lẽ, cả trong giấc mơ cũng không bao giờ nghĩ tới có ngày được Hoa hậu Việt Nam, 1 trong số 11 người đẹp nhất hành tinh ôm... hôn. Người nhà của cụ nói rằng, nhờ có lần gặp hoa hậu ấy mà cụ bỗng nhiên khỏe ra...
Cái đẹp có sức cảm hóa kỳ lạ. Cuối năm 1996, sau khi đăng quang, Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga đi làm từ thiện. Tôi còn nhớ, vào một ngày tháng 7, nắng như đổ lửa xuống con hẻm nhỏ ở phường 10, quận Tân Bình, TP HCM. Nguyễn Thiên Nga và tôi đi bộ, len lỏi qua nhiều dãy nhà cũ nát vào thăm anh thương binh nặng Trịnh Thanh Sơn.

Anh Sơn bị thương ở cột sống, có lẽ do vướng mìn. Khi nghe tin hoa hậu vào thăm và trao sổ tình nghĩa, Sơn nằm trên giường, quay mặt vào trong, không tiếp... Người nhà kéo tôi ra ngoài và nói lý do. Thì ra trước khi vào bộ đội, anh Sơn đã có một cô bạn gái khá xinh chuẩn bị làm lễ cưới. Khi Sơn bị thương nặng, được đưa về thành phố, cô gái có đến thăm mấy lần, nhưng rồi, cô đi lấy chồng... Sơn đau đớn lắm, mấy lần định tự tử...

Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga ngồi xuống giường, cô cầm lấy đôi bàn tay nhợt nhạt của Sơn, nước mắt trào ra... Bằng những cử chỉ thân tình, người thương binh trẻ từ chỗ quay mặt không tiếp, dần dần quay ra trò chuyện với chúng tôi. Anh nhìn Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga và thốt lên: “Thiên Nga đẹp lắm”. Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga cúi xuống, ôm lấy anh và hôn... Khi chia tay, người thương binh khóc, nhưng... đôi mắt long lanh. Nghe nói sau đó anh đã cố gắng luyện tập, lấy lại nghị lực của tuổi trẻ, rồi anh mở một tổ hợp sửa chữa tivi, sống rất yêu đời.

Mấy hôm sau, Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga nhận nuôi dưỡng suốt đời mẹ Châu Thị Hương, có chồng và hai con là liệt sỹ. Thiên Nga không cho ai biết, khi Nga sang Mỹ làm thạc sỹ, người của ban đại diện báo Tiền Phong ở TP HCM mới hay: Mẹ Hương ở số nhà 215/14 đường Phan Đăng Lưu, quận Phú Nhuận... chính là Bà mẹ Việt Nam Anh hùng được Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga phụng dưỡng suốt đời...

Ở Đồng Hới “Chang chang cồn cát nắng trưa Quảng Bình”, tại khu nghỉ dưỡng cao cấp Mỹ Cảnh của ông chủ trẻ Võ Minh Hoài, cả gia đình Hoài “mê” hoa hậu, nhiều Bộ trưởng hôm dự khai trương cũng kéo Huyền đi chụp ảnh: Đoàn Mạnh Giao (Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ lúc đó), Đào Đình Bình (Bộ Giao thông Vận tải)... Ông Bình rút điện thoại di động điện về nhà khoe với vợ, con... “Bố đang ngồi với Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền đây... con nói chuyện với hoa hậu nhé...”. Mấy vị Bộ trưởng bảo tôi: “Phải tuyên truyền thật nhiều việc làm từ thiện của hoa hậu chứ...”.

Buổi giao lưu do tỉnh đoàn Quảng Bình tổ chức ngoài bãi biển khiến tôi rất lo lắng. Cả nghìn người chạy rào rào, cát bay mù mịt, tiếng một vài đứa trẻ con hét lên... Tôi lo người ta giẫm đạp lên nhau... Hôm ở Nghệ An, mấy ngàn con người chen nhau vào hội trường, tôi cũng bị đẩy bật ra ngoài; Đỗ Hà lái xe của báo Tiền Phong bị xô ngã, sứt sát cả mặt mày, suýt vỡ máy ảnh...

Trong bữa cơm tối có đủ các đồng chí lãnh đạo tỉnh, từ Bí thư (lúc đó anh Lê Doãn Hợp - nay là Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông), Chủ tịch tỉnh cùng nhiều Giám đốc Sở... mời cơm hoa hậu. Ai cũng nói hoàn toàn bất ngờ trước sự hâm mộ chưa từng có của người dân ở đây. Khi Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền trao quà, ôm hôn một cháu bé bị chất độc da cam mặt mày cháu trở nên quái dị. Huyền khóc, cả hội trường mấy ngàn con người lặng phắc, nhiều người khóc theo...

Tin này được truyền vào Hà Tĩnh. Bà con ở thị xã (nay là thành phố) bàn nhau quyên góp tiền cho trẻ em bị chất độc da cam, để nhờ Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền trao. Hà Văn Thạch - Phó Chủ tịch tỉnh, Trần Đình Đàn - Bí thư tỉnh ủy (nay là Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội) bàn với Bí thư tỉnh Đoàn lúc đó là Đậu Văn Côi. Côi liên tục điện... Tôi nói với Côi rằng đừng thông báo gì cả vì sợ người dân quanh thị xã bỏ việc đồng áng kéo về... Côi hứa. Thế nhưng, lúc xe chở hoa hậu đến, mấy nghìn người đã chờ sẵn. Cả tiểu đội bảo vệ cùng công an thị xã vất vả lắm mới đưa Huyền vào được.

Tôi chưa thấy ai được người dân đón tiếp như vậy. Mấy tỉnh chúng tôi đi qua, hàng ngàn con người, không ai bảo ai, không ai sắp đặt, họ hoàn toàn tự nguyện, nhiều người bỏ cả việc đồng áng, việc nhà, đi hàng cây số để đón hoa hậu... Hẳn có người cho rằng đó là tính hiếu kỳ của người dân ở một nước còn lạc hậu!

Ở Mỹ, ở Hàn Quốc thì sao?! Trong chuyến đi thăm nước Mỹ, tôi đã nhìn thấy tận mắt hàng trăm em nhỏ khi vào thăm quan trụ sở Liên Hợp Quốc đã chạy ào đến vây kín Nguyễn Thu Thủy khi hay tin Thủy là Hoa hậu Việt Nam. Hôm chúng tôi đợi máy bay lên thẳng để đi thăm quan thành phố New York, biết tin có Hoa hậu Việt Nam, người phụ trách ở đó liền ra lệnh đổi máy bay, điều đến một chiếc máy bay lên thẳng mới hơn để chở hoa hậu.

Viên phi công trẻ bốc hứng khi biết trên máy bay có Hoa hậu Việt Nam đã nhào lộn, lái máy bay luồn lách qua những tòa nhà chọc trời, vút qua ngang lưng tượng thần Tự do... làm chúng tôi hoảng hồn. Hàng trăm người hâm mộ xếp hàng lại để xin ảnh và chữ ký của Hoa hậu Nguyễn Thu Thủy. Hôm khai trương đường bay từ Nội Bài đi Seoul, hoa hậu Bùi Bích Phương bị người hâm mộ nước Hàn vây kín...

Lần sang Indonesia làm giám khảo Hoa hậu quốc tế, tôi thật sự cảm động khi thấy nhiều người dân ở những miền xa xôi của quốc đảo này mang ảnh Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền ra đón (họ ngỡ rằng Hoa hậu Việt Nam Nguyễn Thị Huyền tham gia cuộc thi này).

Hẳn trong đời, Huyền ít có được những phút giây hạnh phúc như vậy. Huyền được những người dân bình thường đón tiếp hơn cả một bà hoàng. Tôi cũng vui lây và để ý xem thái độ của Huyền ra sao... Như người ta vẫn nói: “Mũi phổng to đến mức nào”. Hồn nhiên, không một chút kênh kiệu hay làm dáng, trông Huyền như một đứa trẻ vô tư trước mọi điều xảy ra quanh mình...

Đêm ấy tỉnh bố trí cho chúng tôi nghỉ ở Vinh, sợ người hâm mộ biết, đổ đến khách sạn, chúng tôi lặng lẽ xuống Cửa Lò, Huyền đội chiếc mũ nan rộng vành cố ý che mặt để mọi người không nhận ra...

Sáng hôm sau, hẹn nhau dậy sớm để ra Hà Nội. Tôi xách túi xuống, đã thấy Huyền đứng ở quầy tiếp tân. Hai cô phục vụ đang giao bánh mỳ cho Huyền, cả một bao tải... Thấy tôi, Huyền giật mình, đỏ mặt. Tôi bảo: “Em mua bánh mỳ làm gì mà nhiều thế?”. Huyền cười: “Làm quà cho bọn bạn cùng lớp anh ạ... tụi sinh viên chúng em thích món này lắm!”. Tôi hiểu. Nhà Huyền nghèo. Tiền giải thưởng để một ít cho mẹ, còn Huyền đưa đi làm từ thiện... Tôi rút 300.000 trong túi ra, bảo: “Huyền cầm lấy, anh còn một ít”. “Không! Sao anh lại làm thế! Tụi sinh viên chúng em sống khổ quen rồi”. Huyền nhất định từ chối.

Một con người mới trước đó được đón tiếp như ông hoàng, bà chúa, nay ngồi trên xe ôtô với bộ quần áo học sinh, giản dị, bẻ từng mẩu bánh mì cùng ăn với chúng tôi rất ngon lành... Rồi Huyền hát. Hát say sưa. Giọng hát của Huyền trong vắt... Huyền nói em đã từng hát thánh ca trong nhà thờ... Huyền dừng lại quay sang tôi: “Em hôn anh được không?”. Tôi chưa kịp nói gì, đôi môi của Huyền đã in lên má tôi một dấu son. Tôi bảo: “Còn chú Hà lái xe nữa chứ...”.

Sau ngày đăng quang, Huyền bay vào TP HCM làm từ thiện. Tại Bệnh viện Từ Dũ, tại khu điều dưỡng... hàng trăm đứa trẻ và cả người lớn vây quanh Huyền và hát...

Những gương mặt ngây ngô, chân tay còng queo, thân hình dị dạng bỗng đẹp như chúa hài đồng... Suốt một ngày dưới cái nắng oi bức, Huyền mệt. Lúc về đến khách sạn, Huyền bảo mọi người để cho Huyền ngủ...

Khoảng 9 giờ tối, tôi và chú Lớn lái xe mang một ít cam đến...

Huyền vừa ngủ dậy, đang ngồi trên giường, mặc một chiếc váy ngủ màu hồng. Chưa bao giờ tôi thấy Huyền đẹp như vậy. Một vẻ đẹp rất nữ tính, “rõ ràng trong ngọc trắng ngà”... Người tôi bỗng run lên một cảm giác khó tả. “Anh ngồi xuống đây”, Huyền cầm lấy tay tôi rất tự nhiên. Suýt nữa tôi đã ngồi xuống giường và có thể không đứng dậy được...! Tôi bảo Huyền, giọng lạc đi: “Anh mang đến cho em ít cam... giờ anh phải về duyệt bài...”. Tôi đi như chạy ra khỏi căn phòng chỉ có một mình Huyền và ánh nê ông xanh... Ngồi trên ôtô, tôi vẫn còn run...

II.Nhà thơ Dương Kỳ Anh hé lộ chuyện chấm thi hoa hậu

Cho đến bây giờ, nhiều người (có cả những nhà báo) vẫn hỏi tôi: Các anh chấm hoa hậu dựa trên cơ sở nào? Anh thích hoa hậu nào nhất? Trong hai mươi năm làm Trưởng ban tổ chức, kiêm Chủ tịch hội đồng giám khảo các cuộc thi Hoa hậu Việt Nam anh đã bị người đẹp nào “hút hồn”?

Các bạn đều biết, bất kỳ một cuộc thi nào vấn đề chấm sao cho công bằng, khách quan luôn được mọi người quan tâm. Các giải thưởng ở nước ta từ văn học, âm nhạc, đến điện ảnh... đều có rất nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí gay gắt...

Các “cuộc chấm” khó khăn như vậy, chấm hoa hậu, chấm người đẹp lại càng khó hơn. Người xưa thường nói “Vẻ đẹp không ở trên má hồng của người thiếu nữ mà ở trong mắt của người đời”. Mỗi người đều có quan điểm, có cách nhìn, có sở thích rất khác nhau về cái đẹp...

Ở mỗi đất nước, mỗi thời, quan niệm về cái đẹp cũng khác nhau, luôn thay đổi...

Tôi đã đến bảo tàng Luvơrơ của nước Pháp ở Pari để tận mắt xem tượng thần Vệ nữ Capitole. Thần vệ nữ cao 164cm, vòng ngực (V1) 94cm, vòng eo (V2) 71cm, vòng mông (V3) 96cm. Đó là biểu trưng người phụ nữ đẹp nhất của loài người. Thế nhưng bạn thử xem, một người đẹp cao 164cm mà vòng eo đến 71cm... Nếu bây giờ thần Vệ nữ đi thi Hoa hậu Việt Nam, chắc sẽ trượt ngay từ vòng ngoài!

Các cuộc thi Hoa hậu Việt Nam gần đây, người đẹp lọt vào top 10 phải cao trên 165cm và tất nhiên, vòng eo (V2) cũng không thể quá 63cm. Tôi còn nhớ Vi Thị Đông tại cuộc thi Hoa hậu toàn quốc năm 1992, khi MC hỏi: Các bạn đoán xem, ai sẽ là hoa hậu? Gần 5 ngàn con người, dự đêm chung kết tại nhà thi đấu Phan Đình Phùng (TPHCM) đồng loạt hô to: Vi Thị Đông! Vi Thị Đông! Nhưng Hà Kiều Anh mới là hoa hậu! Còn Vi Thị Đông, BGK chấm Á hậu 1 vì... vòng eo 65cm!

Tất nhiên, chấm hoa hậu không phải chỉ có một tiêu chí về hình thể, về các vòng đo, về chỉ số nhân trắc học!

Cuộc thi hoa hậu đầu tiên ở nước Việt Nam thống nhất năm 1988 do Báo Tiền Phong tổ chức, ban giám khảo chấm hầu như dựa vào cảm tính. Chưa có chỉ số nhân trắc học. Nhưng từ năm 1992 trở đi, chúng tôi đã mời nhà nhân trắc học hàng đầu Việt Nam là Giáo sư Nguyễn Quang Quyền. Ông không những có uy tín trong nước mà còn có uy tín trên thế giới về lĩnh vực này.

Sau khi giáo sư Quyền qua đời vì tai nạn ô tô, chúng tôi mời Tiến sỹ Thẩm Hoàng Điệp, học trò của giáo sư và cũng là một chuyên gia nổi tiếng. Chúng tôi nghiên cứu rất kỹ cách thức chấm của ban giám khảo các cuộc thi Hoa hậu Thế giới, các cuộc thi hoa hậu ở các nước Âu, Mỹ... Nhận thấy người Âu, Mỹ các vòng đo và sự phát triển các chỉ số sắc đẹp của họ cũng có nhiều điểm khác với người Á Đông. Người Âu, Mỹ coi trọng cả ba vòng: Ngực, eo, mông (V1, V2, V3). Còn người Á Đông hình như chỉ coi trọng hai vòng thôi!

Claudia Schiffer, người mẫu số một thế giới, sinh ra ở Đức, được coi là có các chỉ số hình thể chuẩn nhất hiện nay. Cô cao 180cm, nặng 57kg, vòng đo: V1: 92cm; V2: 62cm; V3: 95cm. Thử so sánh với Hoa hậu thế giới năm 1988, Phonthít người Thái Lan chỉ số vòng: V1: 83cm, V2: 61cm, V3: 92cm, ta thấy một điều V1 của người Âu Mỹ hơn rất nhiều V1 của người Á Đông. Xem chỉ số những người đẹp đi thi Hoa hậu Việt Nam suốt 20 năm qua, tôi càng thấy V1 của hầu hết đều nhỏ hơn rất nhiều V1 của những người đẹp Âu Mỹ đi thi ở nước họ. Một trong yếu tố khác nhau nữa là người đẹp Việt Nam cũng như người Á Đông rất coi trọng vẻ đẹp của gương mặt.

Có phải vì nghìn đời nay, người phụ nữ Á Đông chỉ biết khoe riêng mặt, còn thân hình thì giấu kín trong các trang phục... được coi là kín!

Từ khi nước ta “mở cửa”, các thiếu nữ đã “sống hiện đại”... Ra đường nhiều người mặc “ít vải”, đã biết cách phô bày vẻ đẹp hình thể, biết chăm sóc không chỉ gương mặt mà còn chăm sóc bộ ngực, vòng eo, đôi chân...

Các cửa hiệu làm đẹp mọc lên khắp nơi. Gu thẩm mỹ đã bắt đầu thay đổi. Thế nhưng, tôi đồ rằng, trong tâm thức của người Việt Nam vẻ đẹp gương mặt vẫn rất quan trọng, vẫn được đa số người Việt coi là tiêu chí hàng đầu...

Bởi vậy nhiều năm qua ban giám khảo các cuộc thi Hoa hậu Việt Nam do Báo Tiền Phong tổ chức, chúng tôi vẫn chú trọng đến vẻ đẹp gương mặt. Tất nhiên là cái đẹp tổng thể. Từ gương mặt trái xoan đến “đôi mắt lá răm, lông mày lá liễu, đáng trăm quan tiền”... Một vẻ đẹp dịu dàng, đoan trang, thông minh, nhân hậu... toát lên trên gương mặt của người thiếu nữ. Trong bảng điểm, chỉ số về gương mặt (tổng thể) là 25 điểm, đó là chỉ số cao nhất, còn chỉ số hình thể (các vòng đo, đi lại, sự cân đối...) thấp hơn chỉ số gương mặt 5 điểm (20 điểm).

Ngoài việc ứng xử yếu, thiếu tự nhiên, một điểm yếu nữa của các thiếu nữ Việt Nam là vòng ngực (V1). Ngay cả Hoa hậu chỉ số giữa V1 và V3 cũng nói lên điều đó. Ví dụ: Hoa hậu Nguyễn Thiên Nga V1: 82cm, V3: 90cm; Nguyễn Ngọc Khánh V1: 87cm, V3: 92cm; Phan Thu Ngân V1: 79cm, V3: 92cm... Rất nhiều người đẹp dự thi, các chỉ số khác, các tiêu chuẩn khác rất nổi trội, nhưng vòng ngực lại rất yếu. Đó là điều đáng tiếc nhất.

Có những thí sinh, tất cả các mặt đều đủ tiêu chuẩn là hoa hậu hay á hậu, nhưng V1 lại chỉ có 68cm, 70cm hay 73cm... làm cho ban giám khảo tiếc ngẩn ngơ. Mà phần nhiều những cô gái có vòng ngực yếu như vậy, lại là các thiếu nữ ứng xử rất thông minh, học hành tử tế... Nhưng thi hoa hậu, vẻ đẹp hài hòa của hình thể vẫn là tiêu chí số một...

Đó cũng là một trong những điểm làm khoảng cách của công chúng xem truyền hình trực tiếp hay khán giả trong hội trường với ban giám khảo nhiều khi quá rộng. Chỉ có các thành viên trong ban giám khảo, thông qua kíp nhân trắc học (kíp nữ bác sĩ trực tiếp đo các vòng và quan sát các thí sinh ở trạng thái Eva trong phòng kín) mới biết được.

Dân gian có câu “Hơn nhau tấm áo, manh quần. Cởi ra người trần ai cũng như ai”. Cũng một phần muốn nói khoảng cách giữa vẻ bề ngoài và cái đẹp thực chất bên trong. Nếu không có kíp nữ bác sỹ nhân trắc học phản ánh lại một cách khách quan, ngay cả những thành viên giám khảo cũng rất dễ bị vẻ bề ngoài đánh lừa!

Nhìn trên sân khấu trực tiếp, hay qua màn ảnh nhỏ nhiều người đẹp được công chúng chấm hoa hậu hay á hậu, nhưng ban giám khảo lại không! Từ đó nẩy sinh ra những nghi ngờ dị nghị không đáng có. Đó chính là điều tôi muốn nói: Ban giám khảo biết nhiều điều mà khán giả không biết được. Cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2008, có một người đẹp nhìn trên sân khấu, thậm chí nhìn tận mắt ngoài đời ai cũng sẽ chấm là Á hậu, thế nhưng đã không lọt vào tốp 10.

Không ai biết rằng, thí sinh đó chỉ có 9 ngón chân. Ngay cả vòng ngoài, ở khu vực sơ khảo, kíp đo do các nữ bác sỹ đảm nhiệm cũng không biết. Nếu biết được từ đầu, thí sinh đó, theo quy chế đã bị loại. Nếu không có đơn thư tố cáo để kịp thời kiểm tra, nhiều khi chính ban giám khảo cũng không biết được những khuyết tật vô cùng kín đáo rất khó nhận ra...

Cuộc thi hoa hậu toàn quốc năm 1992, có một thí sinh tên là Đ.X.M phải nói là rất đẹp, không kém Hà Kiều Anh. Các số đo rất chuẩn, gương mặt, dáng đi, ứng xử đều rất tự nhiên, thông minh... Khi thí sinh này đến đăng ký, cả ban đại diện Báo Tiền Phong ở TPHCM kéo nhau ra xem, tất cả đều yên chí rằng đây chính là hoa hậu.

Qua vòng thi khu vực điểm số của thí sinh này cao. Vào vòng chung kết, đêm đầu tiên ban giám khảo cho điểm tuyệt đối, bỏ xa Hà Kiều Anh. Khi nhận được đơn tố cáo Đ.X.M đã có con (tức đã phạm quy), kíp nữ bác sỹ nhân trắc học kiểm tra lại, buổi đầu cũng không nhận ra. Vì là việc vô cùng tế nhị, cuối cùng một nữ bác sỹ phải có sự quan sát riêng mới nhận ra những vết rạn ở da bụng dù rất mờ... Lập tức, ban tổ chức nhờ công an phường điều tra... kết hợp với sự điều tra của các phóng viên, kịp phát hiện Đ.X.M đã có con 3 tuổi.

Ban tổ chức gọi Đ.X.M đến nói rõ, đề nghị Đ.X.M viết đơn cáo ốm, không thi nữa, để nếu báo chí hỏi, ban tổ chức nói lý do. Buổi đầu Đ.X.M đồng ý. Thế nhưng đêm thi thứ hai của vòng chung kết (dạo đó vòng chung kết tiến hành 3 đêm thi) Đ.X.M lại xuất hiện. Giáo sư Nguyễn Quang Quyền phải kéo Đ.X.M khỏi sân khấu, dọa nếu không rút về nhà sẽ công bố với báo chí việc “em chưa chồng mà đã có con”... Lúc ấy Đ.X.M mới ra về.

Sang hôm sau, có người gọi điện đến tòa soạn nói là Đ.X.M đã tự tử. Hoảng quá! Khi chúng tôi vào bệnh viện, Đ.X.M đang nằm ở phòng cấp cứu. Cô uống thuốc ngủ. May người nhà phát hiện kịp thời. Ban tổ chức cử người động viên, chăm sóc Đ.X.M cho đến khi cô ra viện. Cuộc thi lần đó thành công vang dội, Hà Kiều Anh đăng quang hoa hậu, Vi Thị Đông Á hậu, báo chí ca ngợi hết lời... Và không một ai, ngoại trừ một số người của ban tổ chức, ban giám khảo biết việc này. Tôi dặn anh chị em phải giữ kín, tuyệt đối không để lọt ra ngoài để bảo vệ danh dự cho thí sinh.

Tất cả các cuộc thi hoa hậu quốc gia mà tôi làm trưởng ban tổ chức, trưởng ban giám khảo hầu như cuộc thi nào cũng có đơn thư tố cáo các thí sinh. Ban tổ chức đã tiến hành kiểm tra, cẩn trọng, cụ thể, kết hợp với chính quyền, công an phường và cơ quan nơi thí sinh công tác. Tôi thường nói đùa rằng phải có “ba dấu đỏ” mới an tâm. Nhiều đơn thư tố cáo sau khi kiểm tra, khẳng định thí sinh vô can, đó là những đơn thư do ghen ghét nhau mà đơm đặt để hại nhau.

Tuy vậy, nhiều trường hợp nhờ có đơn thư mà ban tổ chức, ban giám khảo phát hiện ra những thí sinh vi phạm quy chế thi (như 2 trường hợp mà tôi vừa kể). Trừ trường hợp vi phạm pháp luật (điều này chưa có) các trường hợp vi phạm quy chế thuộc về lĩnh vực riêng tư, kể cả những thiếu khuyết của con người đều được giữ kín.

Các thành viên trong ban giám khảo mà tôi biết từ trước đến nay như cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, cố Giáo sư Nguyễn Quang Quyền, Nghệ sỹ Nhân dân Trà Giang, nhà tạo mẫu Minh Hạnh, nghệ sỹ nhiếp ảnh Mai Nam, Tiến sỹ nhân trắc Thẩm Hoàng Điệp v.v... đều là những người có uy tín, có nhân cách. Cũng như tôi, họ thà chịu tiếng oan từ công chúng chứ quyết không sai trái lương tâm, không bao giờ để lọt ra ngoài những thông tin có tính chất riêng tư của các thí sinh vì đó là lĩnh vực được pháp luật bảo vệ. Bởi vậy khi một số hoa hậu bị bới móc chuyện đời riêng tôi thực sự đau lòng.

Tôi còn nhớ, cuộc thi “Hoa hậu thế giới người Việt” 2007 tổ chức ở Vinpearl. Nhiều thí sinh dự thi tuy là gốc Việt, nhưng họ mang quốc tịch nước ngoài, họ sinh ra và lớn lên ở những nước có nền văn minh lâu đời, và luật pháp của họ cũng khác ta. Mặc dầu tôi đã trao đổi rất kỹ, nhưng một số nhà báo trẻ không hiểu hết điều đó, theo thói quen đã viết ra giấy hỏi rất nhiều điều thuộc đời sống riêng tư...

Một số thí sinh khi nhận được tờ giấy với các câu hỏi như vậy, hỏi kiểu “hỏi cung”, họ phản ứng... Địa chỉ nhà, số điện thoại, tên tuổi bố mẹ, người yêu v.v... đối với ta là bình thường, nhưng với nhiều nước đó là chuyện riêng không được đưa lên báo nếu chủ nhân không đồng ý.

Dạo qua Pháp, tôi có đến thăm bà Thu Trang, hoa hậu đầu tiên của Sài Gòn. Gần 70 tuổi, trông bà vẫn đẹp và thông minh. Về nước, tôi có viết một bài ca ngợi tài sắc của bà đăng trên tờ “Người đẹp Việt Nam”. Có người qua Pháp, tôi gửi cho bà tờ báo. Không ngờ, bà phản ứng. Tôi không hiểu vì sao! Lần sau, sang Pari, tôi đến thăm bà. Bà nói, bài báo anh viết rất hay, chỉ có 1 chi tiết tôi không bằng lòng, suy ra là “phạm luật” đó là việc đưa địa chỉ số nhà của tôi lên báo. Thế mới biết, đời sống riêng tư của con người quan trọng đến mức nào, không thể tùy tiện được!

Tôn trọng con người, đó cũng là lĩnh vực thuộc phạm trù cái đẹp. Con người sinh ra, dù ở đâu cũng có quyền được sống, quyền mưu cầu hạnh phúc... Tôn trọng con người, không ai có quyền xâm phạm không chỉ về thân thể mà còn trong từng suy nghĩ, trong đời sống tinh thần, đời sống tình cảm, những chuyện riêng tư...