Rongchoi có thắc mắc này, mong các cao thủ tiếng Anh ở diễn đàn giảng giúp và cho thí dụ tường tận về cách dùng hai cái từ này:
PRECISE VÀ ACCURATE: Khác nhau ở chỗ nào. Khi nào th́ precise/precision khi nào th́ accurate/accuracy.
Câu hỏi phụ: trong một cuộc thi test chẳng hạn như gameshow, contest,... nếu thí sinh trả lời đúng và giám khảo nói : "chính xác!" th́ chính xác đó là precise hay accurate?
Mong mấy bác ở diễn đàn như Ototot, lynhat, tegieng (lâu nay không thấy?) giải đáp giúp.
Trời! Em chỉ có bằng cấp lái xe taxi chớ đâu phải là người có học hành ǵ cho cao!
Từ "accurate" thường hay dùng trong cuộc sống hàng ngày, chính xác 100%.
Từ "precise" h́nh như dùng cho kỹ thuật, không chính xác hoàn toàn, có kèm theo độ hở. Thí dụ như miếng sắt dày 2 +/- 0.2 mm.
Không biết giải thích như vầy có đúng không?
ototot
member
REF: 629988
04/08/2012
Theo tôi, câu hỏi cuả bác rongchơi có thể trả lời theo nhiều cách, tuỳ theo ư cuả người hỏi.
Ví dụ nếu ngữ cảnh (context) cuả câu hỏi là ư nghiă cuả hai từ "precise" và "accurate", th́ cứ giở từ điển tiếng Anh ra, chép định nghiă mà đọc, sẽ đầy đủ hơn bất cứ ai có thể giải thích.
C̣n nếu ngữ cảnh là khoa học (scientific) th́ trên mạng tiếng Anh có vô số những bài khảo luận (thesis) về hai từ này. Và đă là đề tài khảo luận th́ phạm vi sẽ là ... vô tận, phải lên mạng mà đọc năm này sang tháng khác cũng không hết.
Sau nưă, nếu ngữ cảnh là ngôn ngữ (language) th́ lại phải thảo luận xem 2 từ "accurate" và "precise" dịch sang tiếng Việt là ǵ?
Tôi không phải là học giả, hay nhà khoa học, nhà ngôn ngữ học, nên chỉ xin bàn rất tổng quát rằng:
Hai từ tiếng Anh này trong đời sống hàng ngày thường được dùng lẫn lộn cho nhau; và khi dịch sang tiếng Việt, th́ "accurate" nghiă chung chung là "đúng", trái với "sai", như người Việt ngoài nước hay nói; c̣n trong nước th́ bảo "chính xác". (Ví dụ ở nước ngoài, trả lời "tốt" cho một câu đố th́ bảo "đúng" (correct); c̣n trong nước bảo là "chính xác")
C̣n từ "precise" là "chính xác" trong hàm ư là chưá đựng từng chi tiết, với những đơn vị đo lường rất nhỏ, chỉ dùng trong nghiên cứu khoa học, trong pḥng thí nghiệm, chứ đời thường không dùng.
Ví dụ như trong đời thường, không dùng những đơn vị đo chiều dài nhỏ hơn millimeter (mm), đơn vị trọng lượng không nhỏ hơn milligram (mg), đơn vị thời gian nhỏ hơn millisecond (ms), v.v...
Về câu hỏi phụ của anh RC,Yoyo xin được bổ sung câu trả lời này, theo sự hiểu biết của Yoyo đó là:
Trong một gameshow truyền h́nh nào đó,khi người đi thi trả lời đúng câu hỏi, th́ người MC thường có thói quen nói : CHÍNH XÁCCCC ! CHÚC MỪNG BẠN !
Cái từ Chính xác phát âm kéo dài này đă được mọi người thích thú và ứng dụng vào trong đời sống thường ngày. Khi ai đó phát ngôn điều ǵ đúng, một người trong số những người nghe thường nói :CHÍNH XÁCCCCC !
Từ tiếng Anh của từ Chính Xác (có cảm xúc khen ngợi)này là EXACTLY !
Ngoài trường hợp này ra th́ người ta thường dùng từ CORRECT cho một câu trả lời đúng.(nhưng không thể hiện cảm xúc)
Correct c̣n là một dộng từ với nghĩa: Sửa lại cho đúng (Ví dụ trong câu Correct the sentence...)
Từ Accurate theo Yoyo nghĩ là về sự chính xác đo lường về thời gian,như chú Lynhat nói là chính xác 100%. Ví dụ accurate time, accurate watch (đồng hồ chính xác)..
Từ Precise th́ OT đă nói rất kỹ.
Accuracy và Precison th́ anh RC coi trên mạng có nhiều lắm.
huutrinon
member
REF: 630014
04/08/2012
RC123,
Các bạn ở trên, đă dịch đúng hết,HTN chỉ cố gắng bổ xung thêm mà thôi! Theo HTN,precise và accurate,mặc dù dịch ra tiếng Việt là 'chính xác'? hết,nhưng 2 từ trên nếu xử dụng thường th́ cũng khó lẫn lộn được! Precise,như OT đă nói,th́ có tính cách thuộc về khoa học 1 chút,đo lường,đông đếm cho chính xác,tỉ mỉ.C̣n Accurate có tính cách nghệ sĩ hơn; làm 1 accurate công việc là làm công việc cho cần mẫn,có chăm sóc...C̣n trong những chương tŕnh TV VN,'chính xác' dịch như Yoyo là hết fản,exactly!
ototot
member
REF: 630020
04/08/2012
Khi nói đến 2 từ ”accurate” và ”precise” trong tiếng Anh, mà dịch sang tiếng Việt thành một từ duy nhât là ”chính xác” rồi kết luận accurate = precise hay accuracy = precision th́ tôi e dân Anh Mỹ họ sẽ không chịu đâu!
Ví dụ như Nha Khí Tượng và Thuỷ Văn Việt Nam nhà ḿnh dự báo sẽ có băo ập vào Nha Trang chẳng hạn, và rồi băo xảy ra thật ở Nha Trang sau đó, th́ mấy nhà báo nước ḿnh tấm tắc khen … dự báo là chính xác!
Trong khi đó, nhà báo Anh Mỹ nó sẽ bảo… dự báo là accurate thật, nhưng lại không precise chút nào cả!
Thật vậy, nó sẽ bảo dự báo th́ … đúng (accurate), v́ có xẩy ra ở Nha Trang thật, nhưng không chính xác chút nào, v́ không nói giờ nào phút nào nó ập đến, và vận tốc gió là bao nhiêu kilômét một giờ, cũng như là vô số những chi tiết khác, th́ mới đáng gọi là chính xác được!
Một ví dụ thứ hai là ta hăy quan sát h́nh dưới đây là kết quả thi bắn súng vào những tấm bia, gồm một “hồng tâm” ở chính giưă, xung quanh là 4 ṿng tṛn đồng tâm.
Trường hợp 1: Không “accurate”, không “precise”.
V́ trong 4 vết đạn, cái th́ quá cao, cái th́ trệch sang trái hồng tâm, mà tất cả th́ chẳng có cái nào gần nhau cả!
Trường hợp 2: ”Precise” th́ có, nhưng “accurate” th́ không!
V́ 4 vết đạn đều chụm vào nhau thật, nhưng tất cả th́ đều không trúng hồng tâm!
Trường hợp 3: “Accurate” th́ có, nhưng không “precise” chút nào!
V́ 4 vết đạn đều xung quanh hồng tâm, nhưng nhưng lại chẳng chụm vào nhau!
Trường hợp 4: Vưà “accurate”, vưà “precise” luôn!
V́ cả 4 vết đều gần hồng tâm, và cũng gần chụm vào nhau luôn!
Thế mới biết accurate không thể đồng nghiă với precise được!
Tôi có cảm tưởng như khoa học thực nghiệm, thứ khoa học mà cả thế giới đều đi theo, là đến từ phương Tây chắc là nhờ ngôn ngữ cuả nó “chính xác” hơn tiếng Việt nhà ḿnh chăng?
Thân ái chúc vui,
rongchoi123
member
REF: 630021
04/08/2012
Cám ơn tất cả quí vị đă góp ư, rongchoi học được điều bổ ích. Nhất là ư kiến của Ototot.
Sau đây là một đoạn từ Google mà rongchoi lọ mọ tra tự điển rồi dịch với tŕnh độ cùi bắp của ḿnh. Chỗ nào không accurate hay precise lắm các bạn sửa giúp luôn.
Accuracy vs Precision
Accuracy is a general concept while precision is more of a mathematical concept. On the whole though, the conceptual boundary between the use of the two words is kind of fuzzy. While accuracy means being correct and true in every detail, precision means being more exact and to the point in reference to a certain standard or method. For example, you can be accurate with your answer but you can be precise with the method of calculation.
Accuracy là một khái niệm chung trong khi precision là một khái niệm có tính toán học hơn. Dù vậy, nói chung, biên giới khái niệm giữa hai cách dùng này không rơ ràng lắm. Trong khi accuracy có là đúng hay thực với mọi chi tiết, th́ precision có nghĩa là tỉ mỉ hơn/ đúng hơn và từ một điểm có liên hệ này đến một chuẩn hay phương pháp khác. Thí dụ, bạn có thể accurate với câu trả lời của ḿnh nhưng bạn có thể precise với phương pháp tính toán
Accuracy may also refer to the truthfulness of data and records. For example, you can have accurate demographic data of the people in a city. But, in this case precise would refer more to the inferences you have drawn from the accurate date in your possession about the demography of the city in question.
Accuracy cũng có thể ám chỉ đến sự trung thực của dữ liệu hoặc tài liệu. Thí dụ: bạn có thể có dữ liệu nhân khẩu đúng về số người trong thành phố. Nhưng, trong trường hợp này precise sẽ ám chỉ nhiều hơn đến sự suy luận mà bạn đă rút ra từ dữ liệu đúng trong việc xử lư bảng thống kê dân số đang bàn tới
While accuracy refers more to the correctness of data, precision can also refer to greater detail in description of an object or concept. For example, accuracy can be kept in mind while collecting people’s opinion on the social system of marriage but precision will be required in detailing each case study and interpreting it.
Trong khi đó accurarcy ám chỉ nhiều hơn đến sự đúng đắn của dữ liệu, precision cũng c̣n có thể nói những chi tiết lớn hơn trong bảng mô tả một vật hay khái niệm. Thí dụ: accuracy co thể ghi nhớ trong khi thu thập ư kiến người dân về tập tục hôn nhân trong xă hội nhưng precision sẽ đ̣i hỏi chi tiết về mỗi trường hợp nghiên cứu và diễn giải trường hợp đó
Both accuracy and precision can also refer to results obtained from mechanical objects like a compass and watch. For example, if you have tuned or set your watch and compass accurately, it will be able to give you the current time and direction at any given moment with precision.
Cả accuracy và precision cũng đều nói đến kết quả nhận được từ những vật cơ khí như la bàn và đồng hồ đeo tay. Thí dụ, nếu bạn vặn hay điều chỉnh đồng hồ và la bàn một cách đúng đắn, nó sẽ cho bạn biết thời gian hiện tại và hướng vào bất kỳ thời điểm nào một cách chính xác
In the case of musical instruments too, accuracy refers specifically to the correct method of tuning while precision refers to the exactness of tuning in being able to get the right note with the right string or key.
Trong trường hợp các nhạc cụ cũng vậy, accuracy đặc biệt nói đến phương pháp đúng đắn để chỉnh âm trong khi precision nói đến sự chính xác của cách chỉnh khi có thể nhận được âm đúng với dây hay phím được chỉnh đúng
Precision is also often, in conceptual and poetic terms, used to refer to a degree of carefulness. For example, you would say a man chose his words with precision before speaking up openly about his opinion on a landlord’s rights. The implication is that the man possibly did not intend to offend someone and decided to consider what he was going to speak. In this case, if you said the man chose his words accurately, you would necessarily mean that the man spoke on a landlord’s rights using the exact legal language and with conformity to the existing regulations.
Precision cũng thường được dùng trong các thuật ngữ về nhận thức và thi ca để nói đến một cấp độ cẩn trọng. Thí dụ, bạn thường noi một người chọn ngôn từ chính xác trước khi tuyên bố rộng răi ư kiến của ḿnh về quyền của chủ nhà. Điều ngụ ư là người đó có thể không có ư xúc phạm ai và quyết định xem xét những ǵ anh ta nói ra. Trong trường hợp này, nếu bạn nói người đó đă chọn ngôn từ chính xác, bạn mong muốn thiết thực người đó nói về quyền của chủ nhà khi sử dụng ngôn từ luật pháp chính xác và sử dụng với sự thích hợp với những qui định (luật pháp) hiện thời
aka47
member
REF: 630029
04/08/2012
Anh RC đúng là bậc thày của các thày Anh Văn rùi đó.
Dấu nghề là chít với em.
Sửa lại cho đúng th́ chỉ có OT mới có khả năng đó , chứ c̣n Giáo Sư Văn Chương Anh Văn cũng không dám.
Nội cái câu Anh Văn: " tu ti tu tu tu tu " Ông trời mà hiểu...
Thui , em ngồi xem cũng thấy hoảng hồn rùi.
hihii
rongchoi123
member
REF: 630177
04/11/2012
Nghe AK nổ thấy kinh quá! Chẳng giấu nghề ǵ cả.
Vấn đề ở đây là giáo sư Anh văn hay cỡ Ototot người ta dịch đoạn văn của rongchoi chỉ mất 30 phút, c̣n rongchoi hết cả ngày mới xong mà c̣n phải dùng tới 2 cuốn tự điển cở bự hổ trợ, đánh vật toát mồ hôi.
Thật ra, từ hồi tham gia diễn đàn thấy nhiều bác giỏi tiếng Anh nên rongchoi lọ mọ tự học suốt 3 năm nay. Nay thấy cũng tạm ổn, tuy c̣n chậm nhưng đă làm ǵ th́ phải làm chính xác.
Rongchoi dịch chưa ổn lắm c̣n sượng, nay xem lại thấy có nhiều chỗ phải sửa cho trơn tru hơn.
Chẳng hạn như "nếu bạn vặn hay chỉnh đồng hồ hoặc la bàn một cách đúng đắn..." có thể sửa lại là "nếu bạn vặn hay chỉnh đồng hồ hoặc la bàn đúng cách...."
Nghe AK nổ nên chẳng ai giúp rongchoi nửa, họ chạy hết v́ sợ lạc đạn.
ototot
member
REF: 630195
04/11/2012
Khi nói đến ngôn ngữ là ... động chạm đến văn hoá rồi. Mà đă là văn hoá th́ theo tôi, không thể thuần nhất được.
Khoa ngôn ngữ học (linguistics) ước lượng trên thế giới có khoảng 3000 đến 6000 ngôn ngữ mà loài người đang sử dụng.
Trong phạm vi giới hạn là tiếng Anh và tiếng Việt, về bản chất, là hai ngôn ngữ khác nhau hẳn, mà nổi bật nhất là tiếng Anh thuộc loại ... inflectional, nghiă là từ ngữ cuả nó cứ ... tha hồ biến thiên, tuỳ theo vai tṛ văn phạm, ư nghiă, bản chất, cách diễn đạt... cuả nó trong câu nói; c̣n tiếng Việt lại không!
Về bản chất nó khác nhau như thế, nên dịch Anh Việt hay Việt Anh chỉ là rất tương đối, do đó, có bao nhiêu người dịch th́ có bấy nhiêu bản dịch khác nhau, và chỉ có những bản dịch ... sai nhiều hay sai ít hơn mà thôi, nên "tương đối" là như thế!
Trở lại vấn đế khác biệt văn hoá nói chung, tôi thấy có một lănh vực ... nan giải nhất, như cho Trung Quốc (và cũng có thể cho Việt Nam luôn!) là chuyện không thấy nói ra công khai một cách rộng răi : nhà vệ sinh (toilet), nhất là vệ sinh công cộng.
Để mở cưả đón người phương Tây, người Tầu cố biến ... bàn cầu kiểu Tầu thành kiểu Tây, nhưng chắc không được, v́ văn hoá cuả Tầu vẫn là ... ngồi xổm! Mà ngồi xổm th́ để lại dấu chân, nên người Tây không thể ... ngồi bệt lên đó được!
Tôi xin lỗi đă đề cập đến chuyện có người cho là ... không nên nói, nhưng lại rất điển h́nh để làm nổi bật những khác biệt văn hoá!
Vậy nhân tiện, cũng xin hỏi nhỏ bà con trong nước: "toilet" ở Việt Nam bây giờ làm theo kiểu nào (ngồi xổm hay ... ngồi bệt?), và "đổi mới" th́ có ǵ là ... "bất cập" không, ví dụ như nơi để ... ngồi bệt th́ cứ ngồi xổm???!!! Và liệu người ta có sẽ thay đổi ... cách ngồi không???
Thân ái,
yoyokishi
member
REF: 630198
04/11/2012
Cháu xin được góp vui với OT :
ototot
member
REF: 630199
04/11/2012
Tôi không cố ư … “lạc đề” ở tiết mục ngoại ngữ này, nhưng thiết nghĩ đề tài nào cũng có thể … tán rộng ra cho vui. Vậy xin lỗi chủ nhà cho mọi người xem một ảnh hơi lạ, nhưng có thật 100% : cảnh một gia đ́nh ở Đài Loan đi ăn ở một nhà hàng ở thành phố Cao Hùng.
Đặc biệt cuả nhà hàng là toàn những "ghế ngồi kiểu Tây hay kiểu Tàu", và chén bát để đựng thức ăn cũng có h́nh dáng như vậy!
Nghe nói đến cuối tuần (weekend) là phải xếp hàng chờ cả tiếng ở ngoài mới có chỗ … ngồi!
Thân ái chúc vui,
rongchoi123
member
REF: 630208
04/11/2012
Xin lỗi là Ototot có thể nhầm về chuyện bàn cầu, hay bồn cầu.
Ở Tây Âu vẫn có bàn cầu ngồi xổm chứ không phải không có. Chẳng hạn ở Pháp.
Hỏi ai ở Châu Âu th́ biết. hi,hi,.....
Nói chung, bàn cầu bệt hay xổm th́ ở Tây đều có từ xa xưa, nhưng ở Đông phương như Tàu hay Việt th́ ngày xưa chỉ có bàn cầu ngồi xổm thôi. Hiện nay bàn cầu ngồi bệt của Châu Âu đă phổ biến ở VN, chỉ c̣n rất ít nhà ở thành phố mới xài bàn cầu ngồi xổm (tàn dư quá khứ chưa có điều kiện thay mới chẳng hạn), c̣n ở thôn quê VN th́ bàn cầu ngồi xổm chiếm 99%
huutrinon
member
REF: 630241
04/12/2012
Chào các bạn,
Nói về bàn cấu,th́ cũng khg có bí mật ǵ! VN thời xa xưa,trong thời gian c̣n bị Tàu đô hộ,th́ xa wá,HTN khg đi ngược ḍng thời gian được nên khg biết họ giải wuyết vấn đề cụ thể như thế nào! Thời Fáp thuộc,về cuộc sống thực tiễn,th́ cái ǵ ḿnh cũng học của Fáp! Bàn cầu cũng vậy, và bàn cầu ngồi chồm hổm được gọi là theo kiểu Thổ Nhị Kỳ (à la Turc!),sau này họ mới đổi lại làm bồn ngồi bệt,theo kiểu Âu Châu? (VN cũng học theo Âu,Mỹ...).Và theo đó,ở Âu Châu,cũng như ở VN,chỗ nào được xây cất từ trước,c̣n xử dụng tốt th́ họ vẫn duy tŕ để lại xử dụng! (fá bỏ cũng fải tính vào chi fí xây dựng chớ!?).Và đây là 1 toilet theo kiểu TNKỳ...
...Ở Hoa Kỳ th́ t́nh h́nh ra làm sao?
ototot
member
REF: 630243
04/12/2012
Xin lỗi bác chủ nhà, tiết mục này nguyên thuỷ là về ngoại ngữ, nay chuyển sang "Cách sử dụng ... bàn cầu"! Thôi th́ mọi người thông cảm vậy. H́ h́ h́ !
"Ngồi xổm" hay "ngồi bệt" th́ cũng là ngồi, "trời" sinh ra như thế, chứ ... đứng th́ không được (thực ra chỉ có nam giới đứng được, khi làm chuyện ... "nhỏ", c̣n chuyện "lớn" vẫn phải ngồi; phụ nữ Việt miền Bắc, khi xưa c̣n mặc "quần một ống" cũng đứng được để làm chuyện "nhỏ")!
Nhưng ở những nước đă phát triển, và cuộc sống lại "máy móc", người ra ngồi bệt cho khoẻ, nhưng với điều kiện là chỗ ngồi phải sạch bóng!
Vả lại, đă là phát triển, th́ mọi sự trên đời là phải "tiêu chuẩn hoá", nghiă là cái ǵ cũng giống hệt nhau, khác nhau là không được! Tất cả đều ... ngồi bệt! Nhà nhà đều được trang bị một loại bồn cầu và trẻ con từ nhỏ đều được học sử dụng bồn cầu đó!
C̣n ở những nước đang hay chưa phát triển, (kể cả những nước đă phát triển, nhưng có lịch sử lâu dài hàng ngàn năm) th́ mạnh ai nấy làm, nên chỗ th́ "ngồi xổm", chỗ th́ "ngồi bệt". Có điều là vệ sinh chung mà kém, người ta thích "ngồi xổm" hơn!
Riêng tôi, v́ đă lỡ đọc các báo cáo, tường tŕnh cuả nhiều cơ quan y tế đáng tin cậy và ngay ở xứ Cờ Huê này, rằng nhà vệ sinh nào (cũng như bệnh viện nào, nơi công cộng nào...) cũng là nơi tập trung cuả đủ loại vi khuẩn (bacteria), kể cả cái công tắc đèn, cái bàn phím hay con chuột máy tính, cái núm mở đóng cưả..., nên ... suốt ngày chỉ c̣n biết rưả tay, để tự an ủi ḿnh!
Vả lại, nói chung th́ bệnh tật hay không, sống chết thế nào, th́ c̣n tuỳ ở nhiều yếu tố, chứ đâu phải chỉ v́ mấy con vi khuẩn "linh tinh" đó, phải không, thưa bà con?
