Người dân Việt Nam và khắp thế giới đêm nay sẽ được chứng kiến "trăng xanh", tức là hiện tượng trăng tṛn lần thứ hai trong một tháng, lại vào đúng thời điểm giao thừa giữa năm cũ và mới 2010.
Trăng tṛn lần thứ nhất của tháng này vào ngày 2/12 (ngày 16/10 âm lịch), và hôm nay tṛn một lần nữa.
Hiện tượng trăng tṛn hai lần trong tháng được gọi là "blue moon" (trăng xanh) trong tiếng Anh. Tuy nhiên mặt trăng không hề phát ra ánh sáng màu xanh dương khi nó tṛn lần thứ hai trong tháng. Một số tài liệu ghi nhận trăng có màu xanh dương vào năm 1980 và 1991 do ô nhiễm không khí (các hạt bụi làm phân tán tia sáng xanh khiến chúng ta thấy mặt trăng có màu xanh).
Theo Trung tâm dữ liệu khoa học vũ trụ quốc gia thuộc NASA, khi ngọn núi lửa Krakatoa tại Indonesia hoạt động vào năm 1883, nó phun ra một lượng khói bụi khổng lồ vào không khí khiến mặt trăng có màu xanh. Hiệu ứng này diễn ra trong gần hai năm khiến nhiều người tin rằng trăng thực sự có màu xanh khi nó tṛn lần thứ hai trong tháng.
National Geographic cho biết, thông thường mỗi năm có 12 kỳ trăng tṛn tương ứng với 12 tháng. Nhưng do mỗi năm dương lịch có nhiều hơn 11 ngày so với năm âm lịch nên cứu sau khoảng 2-3 năm sẽ có một năm âm lịch với 13 tháng, tương ứng với 13 lần trăng tṛn. Theo lịch âm th́ 2009 có 13 tháng và ngày 31/12 năm nay rơi vào 16/11 âm lịch. V́ thế mà người dân trên khắp hành tinh sẽ được ngắm trăng tṛn lần thứ hai vào đúng đêm cuối cùng của năm dương lịch.
Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) khẳng định trăng tṛn vào đúng ngày 31/12 là hiện tượng hiếm. Lần gần đây nhất trăng tṛn vào đêm cuối cùng của tháng 12 đă xảy ra vào năm 1990 - tức là cách đây gần hai thập kỷ.
"Trăng tṛn lần thứ hai vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới không hề có ư nghĩa quan trọng về mặt thiên văn. Nhưng nó cho phép chúng ta hiểu rằng công lịch (dương lịch) được xây dựng dựa trên chuyển động của các thiên thể", Mark Hammergren, một nhà thiên văn của Bảo tàng Thiên văn và mô h́nh vũ trụ Adler, Mỹ, phát biểu.
Giáo sư Philip Hiscock của Đại học Newfoundland, Canada nói với CNN rằng thuật ngữ "blue moon" đă ra đời cách đây hơn 400 năm, nhưng nghĩa của nó thay đổi theo thời gian.
"Tôi thống kê được 6 nghĩa khác nhau của thuật ngữ này, trong đó ít nhất 4 nghĩa vẫn được sử dụng rộng răi đến tận ngày nay", ông nói.
Theo cách cảm nhận cuả tôi, là người phương Đông, sống với âm lịch nhiều hơn, th́ tôi thấy nói rằng có 13 tháng trong năm 2009 th́ không ổn, mà chỉ nên nói có 13 lần trăng tṛn, hay trăng rằm, th́ xuôi tai hơn!
Tôi lại không rành về thiên văn học cuả phương Tây, nên nghe mấy ông Tây cắt nghiă về âm lịch, th́ thấy hơi rối trí khó hiểu!
Thật vậy, giở những tấm lịch cũ ra xem như
Năm 2005, thấy có 12 lần trăng tṛn, tiếng Anh gọi là “full moon”!
Năm 2006, cũng có 12 trăng rằm!
Năm 2007, cũng như năm trước, cũng 12 lần trăng rằm!
Năm 2008, cũng b́nh thường là 12 lần ông trăng tṛn!
Nhưng đến năm 2009, như năm nay, sắp sưả hết, th́ giở chứng sẽ có thêm một lần trăng tṛn nưă, lần thứ 13, và nó rơi vào ngày 30-12-2009, chứ đâu phải ngày 31 như mấy ông Tây nói.
Tôi nói ngày 30 tháng 12 năm 2009, v́ đó mới là ngày Rằm Tháng 11 Năm Kỷ Sửu, chứ hôm nay, ngày 31-12-2009 là ngày 16 âm lịch rồi!
Vậy xin có lời góp ư để bà con ḿnh, ai vẫn c̣n sống nhiếu với âm lịch, nắm vững được vấn đề nhá.
Dưới đây là những ngày theo dương lịch cuả năm 2009 mà chúng ta đă có trăng tṛn, theo như người Tây họ ghi chép!
Xin chú ư: Ngày 16 tháng 11 năm Kỷ Sửu Âm lịch rơi vào ngày 31 tháng 12 năm 2009 Dương lịch, nên ngày 17 âm lịch sẽ rơi vào năm 2010. Vậy không thể nói năm 2009 có 13 tháng âm lịch được!
Thân ái,
ladieubongg
member
REF: 509893
12/31/2009
Thân mến chúc Sontung và Bác Ot một năm 2010
An khang-hạnh phúc-dồi dào sức khỏe
ototot
member
REF: 509929
12/31/2009
Thân gởi bà con diễn đàn:
Vào lúc tôi gơ mấy chữ này lên Diễn Đàn, đối với bà con ở khắp nơi trên thế giới, người ta gọi là ... Giao Thưà (New Year's Eve), nhưng dĩ nhiên là ... Giao Thưà Tây, chứ không phải thứ Giao Thưà như ở Việt Nam ḿnh!
Đối với bà con ở Việt Nam, th́ Giao Thưà Tây hay Giao Thưà Ta cũng b́nh thường như mọi năm.
Nhưng chưa bao giờ tôi để ư đến cái Giao Thưà Tây hơi ... kỳ cục như năm nay! Tôi không biết ở châu Âu, châu Úc, hay ở các nơi khác thế nào, nhưng Giao Thưà Tây ở xứ Cờ Hoa này năm nay lại ... có Trăng, và lại Trăng Tṛn, th́ thành ngữ "Tối như Đêm 30 Tết" đă trở thành chuyện khôi hài nhỉ!
Ai đời đêm Giao Thưà mà trăng sáng vằng vặc như thế này!
PS: Giao Thưà Tây bên xứ Kangaroo cuả Cô Bông thế nào? Có Trăng không?
ladieubongg
member
REF: 509949
12/31/2009
Bác Ot ơi,
Ở thành phố Melbourne, gió mát trăng thanh, trăng tṛn vằng vặng vào đêm 30, nhưng đến đêm qua là đêm giao thừa th́ giông băo sấm chớp, mưa như trút nước cho tới quá nửa đêm về sáng Bác ạ.
