Có ba món đặc sản làm nên nét độc đáo và quyến rũ của ẩm thực Gia Lai là cà phê, măng khô và tất nhiên, không thể không kể đến món phở khô - “món ruột” của người dân phố núi.
Dù có nhiều điểm khác biệt với món phở Bắc vốn được xem là quốc hồn quốc túy cả trong cách chế biến lẫn thưởng thức, nhưng phở khô có một sức hấp dẫn riêng, không chỉ để thương để nhớ cho những người Gia Lai xa xứ mà còn khiến du khách đến đây ăn qua một lần rồi lưu luyến mãi.
Độc đáo “Phở hai tô”
Một “thổ địa” tại Pleiku đưa chúng tôi đến quán phở Hồng trên đường Nguyễn Văn Trỗi - nơi tô phở có giá 22 ngàn đồng, thuộc hàng đắt đỏ nhất tại phố núi này. Tuy đắt nhưng quán Hồng lúc nào cũng tấp nập khách ra vào, nếu phải đứng đợi một lúc để “xí bàn” thì cũng là “chuyện thường ngày ở huyện”. Bù lại, được thưởng thức những sợi phở khô hương vị đậm đà đựng trong những chiếc tô sứ trắng ngần cùng với đĩa giá trụng, rau thơm, ngò gai được nhặt rửa sạch sẽ cũng đủ làm dịu lòng những thực khách khó tính nhất. Đến Pleiku, ngoài địa chỉ này, du khách còn có thể tìm đến các quán phở ngon nổi tiếng khác như Tàu Lí (đường Trần Phú), Ngọc Linh (đường Sư Vạn Hạnh), Ngọc Sơn (đường Hùng Vương)…
Phở khô là tên gọi của người địa phương, nhưng với nhiều du khách từ các nơi khác đến, món ăn này là một sự kết hợp độc đáo giữa hủ tiếu nam vang và… phở bò. Những ai lần đầu tiên thưởng thức món phở khô của người dân nơi phố núi thường không khỏi ngạc nhiên trước sự “hoành tráng” của món ăn này. Món phở khô được dọn lên gồm một tô bánh phở, một tô súp, đĩa rau sống nhiều loại đầy vun và một chén tương đậu thơm phức. Có lẽ vì vậy mà nhiều người còn gọi món ăn này với một cái tên khác, nôm na, dễ thương mà rất gợi hình là “phở hai tô”.
Sợi phở khô khá đặc biệt, dù được làm từ bột gạo nhưng không mềm và dẹp như bánh phở thông thường mà có dáng tròn, mảnh và hơi dai. Nhờ vậy mà khi trộn đều lên, sợi phở rất dễ thấm gia vị nhưng không bị nát. Làm thế nào để sợi phở vừa đủ mềm, vừa đủ dai cho đến nay dường như vẫn còn là bí quyết riêng của người dân phố núi, nên các quán phở khô ở Sài Gòn thường mua sợi phở từ Gia Lai chuyển xuống mỗi ngày. Sợi phở khô được trụng sơ rồi trộn với thịt bằm, tỏi, hành phi và tóp mỡ. Tuy nhiên, tô phở sẽ hấp dẫn hơn nếu cho thêm ít tương pha ớt bằm (tương hột giã nhuyễn) để có chút vị mằn mặn, beo béo, cay cay. Nước dùng đi kèm tuy không trong veo như món phở ở các địa phương khác nhưng có mùi thơm và vị ngọt đậm đà của thịt bò xắt mỏng.
Phở khô “xuống núi”
Có thể nói, hiếm có món ăn nào kết hợp cùng lúc cả thịt bò lẫn thịt heo nhuần nhị như món phở khô. Thịt heo được băm nhuyễn, xào qua với hành phi thơm phức, rắc lên trên bề mặt bánh trông thật hấp dẫn. Phải chọn thịt ba chỉ để khi băm nhuyễn có cả nạc cả mỡ ăn thấy dai dai, beo béo, ngon mà không ngán. Trong khi đó, thịt bò được xắt thành từng lát mỏng cho vào tô nước dùng. Nước dùng trong món phở khô không trong veo như món phở của các địa phương khác nhưng đậm đà và ngọt lạ nhờ những lát thịt bò non hoặc thịt bê được chọn kỹ, mềm và rất tươi ngon. Từ khi món phở khô “xuống núi”, đến Sài Gòn, người ta đã làm nên những biến tấu mới. Tô nước súp không chỉ có thịt bò non xắt mỏng mà tùy theo sở thích từng thực khách còn có thêm bò viên dai dai, sừn sựt và gân bò giòn giòn.
Với món phở khô độc đáo của người Gia Lai, thực khách không chỉ là người thưởng thức mà đồng thời cũng là người chế biến. Thưởng thức món đặc sản của phố núi, dù có là người bận rộn đến mấy cũng không ai cho cả tô nước súp vào bánh phở để “đánh nhanh rút gọn”, bởi cái ngon không chỉ nằm ở hương vị của món ăn mà còn ở cái cách tự mình hí hoáy vừa trộn vừa nếm cho đến khi vừa miệng rồi từ từ nhấm nháp.
Gắp một đũa bánh phở đã trộn đều với tương đậu cho vào miệng, cảm nhận vị béo của bánh, vị bùi bùi, mằn mặn của tương đậu, thêm một ít xà lách, húng quế để thấy cái tươi non và vị the the tan nơi đầu lưỡi. Sì sụp húp một muỗng nước súp nóng hổi, thơm phức và tận hưởng vị ngọt của miếng thịt bò non vừa chín tới thì quả không còn gì bằng. Một chút kiểu cách, một chút từ tốn, thong dong, đó là cách người sành ăn thưởng thức món ngon phố núi.
Xem các địa điểm
Mon Pho Sai Gòn,
Dia diem ban sua tuoi chien,
Dia diem ban Lap xuong
