Lesotho (lơ-sâu-thâu) – The Kingdom in the Sky (tạm dịch: Vương quốc trong bầu trời) là một tiểu quốc ở tận Phi-châu, nằm trong lòng cường quốc Nam Phi-châu bao chung quanh che chở, giống như Rome (Vatican) ở trong nước Ý-đại-lợi. Có chừng 1.8 triệu dân số nói tiếng Sesotho (sơ-sâu-thâu) và tiếng Anh (English). Bập bẹ được vài chữ Sesotho nên tôi đem ra khoe lời “chào các bạn” là “Lumelang” (Hello). Anh quốc cai trị đến 1966 thì độc lập và dân chủ. Lesotho là cao nguyên đồi núi du lịch lý tưởng có khí hậu ấm áp, mùa đông lạnh ngắn ngủi trôi qua mau, nhiều suối nước ngọt trong vắt mát mẻ. Nguồn nước là tài nguyên thiên nhiên của chính phủ Lesotho buôn bán cho các nước láng giềng. Chung quanh đồi núi hùng vĩ như cao nguyên nước Tây Tạng (Tibet), có thác nước đẹp và thơ mộng mang tên Maletsunyane Falls (ma-lê-su-ni-a-nơ) không thua kém gì thác nước nổi tiếng Victoria Falls cũng ở Nam Phi châu, giữa hai nước Zambia và Zimbabwe.

Tóm tắt một vòng Lesotho và lần đầu tôi làm việc ở đây, nhưng không phải lần đầu tiên đến Nam Phi-châu. Tiện nghi cho sinh hoạt mỗi ngày cũng không đến nỗi nào. Ở đây hơn một tuần rồi. Ban đêm lạnh ngủ như chết, sáng sương mù, trưa nắng ấm. Thời tiết như thế này làm cho tôi nhớ Đàlạt năm xưa. Đôi khi ngồi nghĩ thấy nhớ nhà, nhớ bạn, thèm cơm, thèm thịt ram, cá kho, canh chua, v.v. Có lần chị Natalie nấu cơm khô như gạo đỏ, thèm cơm tới mức chan với muối-tiêu ăn thấy sướng hơn thấy tiên nữ giáng trần đêm trăng. Mấy bạn làm việc chung với tôi thấy tội nghiệp bảo mai mốt vào thành phố họ sẽ đãi một chầu nhà hàng Tàu. Đúng vậy, ở trên thế giới này, có nơi nào mà không có người Hoa hay Tàu, mà có họ sẽ có quán ăn có nhà hàng.

Bây giờ tháng giêng, hôm nay ngoài trời nắng ấm, tôi và bạn đồng hành lái xe vào thành phố lấy thơ từ, nhận quà của các ân nhân bốn phương gởi cho các em, ở Maseru (ma-sây-ru) là thủ đô của Lesotho. Ghé vào bưu điện hỏi nhưng cái máy vi tính nho nhỏ của tôi cũng chưa có đến. Hy vọng nó không có cánh mà bay luôn. Vài em, thấy tôi xa lạ, người từ phương xa, tụm lại xì xầm tiếng bản xứ Sesotho, tôi chẳng hiểu gì cả, đôi khi nghe được vài câu tiếng Anh, nhưng nó nặng như đất sét thì làm sao tôi biết em nói tốt, nói xấu hay chế diễu tôi không cần biết. Điều tôi biết là mấy em hỏi tôi từ đâu đến? Tôi làm việc và ở ngoại ô, ở trên đồi mới đúng, sáng thấy bình minh lên, chiều thấy mặt trời lặn sau núi, xa xa là dãy núi dài mây mờ không thấy cuối chân. Người dân ở ngoại ô hiền và nghèo. Đa số làm nghề trồng trọt, nuôi súc vật. Người ở ngoại ô hay các vùng đồi núi hoặc thung lũng cỡi lừa cỡi ngựa. Mấy ngày đầu cỡi ngựa cho đến bây giờ còn thấy ê ẩm hai hai cái háng, nhức cái mông. Có lẽ sang tuần thứ 2, cái mông của tôi nó sẽ chai lì như cái yên ngựa luôn quá. Tôi công nhận ở ngoại ô có ngựa cỡi, để đi đến vùng này làng nọ còn xịn hơn xe hơi đâu có biết leo đồi leo núi hay băng qua thung lũng.

Việc làm của tôi là kiên nhẫn và chịu khó. Ngoài giờ dạy học cho các em nghèo khó, mổ côi cha mẹ, tôi đến với những em đang rất cần sự chăm xóc, tình thương. Vừa bước vào phòng, mùi thuốc hoà hợp với các mùi da thịt, vệ sinh, mổ hôi, hơi thở toả ra khó chịu cho những ai chưa từng có hay quen. Tôi đã từng làm việc trong các bênh viện nghèo nàn túng thiếu, nhưng mấy ngày đầu cũng chưa quen. Có lần muốn ói ra ngoài, nhưng tôi không, lỡ xảy ra trước mặt các em, các bậc mẹ cha là khinh bỉ họ. Các em nằm đó với những đôi mắt đen thật buồn vô tội tình. Có những em, mỗi lần nhìn, tôi có thể đếm từng cái xương xườn, những lóng tay, lóng chân dài , ngón xương chân, ngón xương tay chỉ còn da bọc xương, má hóp, mắt sâu thẳm, mái đầu non trọc lóc. Còn có em thở khò khè, em mở miệng không nghe hơi thở bụng nhấp nhô, em thao tháo nhìn với hình bóng trong đôi mắt xa mờ. Có khi nghe tiếng khóc ai oán, rồi cũng có lúc im như tờ, sự im lặng buồn bã, âm thầm là những dòng lệ, là những giọt nước mắt tận trong tim và tâm hồn. Thật tình khó mà nói cho thấu. Các em đều có HIV/AIDS. Em nào chưa có số tử thì còn gặp nhau nói chuyện hoặc tâm sự. Em nào đi trước sẽ có em mới thay vào chỗ trống. Sau bữa ăn tối, ngồi nghe bạn kể chuyện, cắn môi, bất động, chuyện hai anh em quá nhỏ dại quá ngây thơ, một em 5 tuổi, đứa em trai chưa tròn 3 tuổi đã mất cả cha lẫn mẹ vì bệnh SIDA, và bây giờ cả hai em có HIV. Mang nỗi đau dùm cho hai em không biết là cha mẹ em đã chôn dưới lòng đất, trong căn nhà hai em đã sinh ra dưới mái tranh (được gọi là túp lều Basotho hut), chung quanh tường là đá là đất trét vào những khe hở như chuỗi ngày hai em đang bơ vơ sinh sống.

Tôi hiểu và tôi biết HIV-positive/AIDS là gì, nhưng không đủ khả năng dịch từ tiếng Anh hoặc tiếng Pháp sang tiếng Việt. Hy vọng các chú, các bác hoặc các bạn học sâu hiểu rộng sẽ giải nghĩa dùm HIV-positive và AIDS là gì. Như thế này, tôi biết bao nhiêu nói giản dị bấy nhiêu: Người có HIV-positive là bị nhiễm trùng virut HIV (Human Immunodeficiency Virus), virut này gây ra AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome). Bị nhiễm trùng HIV chưa có phải là đã có AIDS, nhưng nếu không điều trị cho xớm thì HIV virut sẽ hoạt động nhanh chóng, phá hoại những tế bào (white blood cells – T cells) phá hư hỏng hệ thống miễn dịch (immune system) trong cơ thể bệnh nhân, rồi sau đó nó sẽ đưa đến/sẽ trở thành bệnh AIDS. Khổ nỗi, ở Lesotho, hàng chục ngàn em nhỏ, hàng trăm ngàn người lớn có HIV/AIDS, sinh ra và đang sống trong nghèo đói khổ, trồng trọt mất mùa thì tiền đâu ra để mua thuốc, để có thuốc ngăn ngừa và trị bệnh này. Nhưng cũng có nhiều cơ quan, chi nhánh, sinh viên, tu sĩ, bác sỉ, y tá, các nhà hảo tâm viện trợ, những người thiện nguyện đến giáo dục, giúp đỡ người dân, bệnh nhân, nhất là cứu giúp các em nhỏ Lesotho đang có HIV/AIDS.

Xuân về trên Lesotho, có hoa vàng, hoa hướng dương, hoa dại, hoa trắng, hoa hồng, hoa tím nở xinh tươi bên đồi, xườn núi, chung quanh thác nước, sông, hồ, con suối, thung lũng. Tôi sẽ đón giao thừa và ăn Tết trong hy vọng, yêu thương bên các em. Thế gian này vẫn còn người quan tâm đến các em, có đầy tấm lòng chân tình thương yêu các em.