Chưa bao giờ cụm từ "Toàn Cầu Hoá" (Globalization) được nói đến nhiều như trong vài chục năm gần đây.
Trong topic này, tôi chỉ muốn giới hạn vào việc những ngôn ngữ nào đang được coi là phổ biến nhất, thông dụng nhất, chính xác nhất..., để mọi người trên thế giới , kể cả người Việt ḿnh, và ít nhất là người Việt ḿnh, nên quan tâm...
Tôi lập đề tài, có hai lư do chính.
Một là người Việt ḿnh đang có đ̣i hỏi thúc bách cần biết một ngoại ngữ, coi như "ngôn ngữ thứ hai" (a second language) bên cạnh tiếng Việt mẹ đẻ cuả ḿnh, v́ hội nhập vào thế giới, giao lưu nhiều với thế giới, mà không rành tối thiểu một ngoại ngữ thông dụng, th́ chắc cũng chỉ ... hơn người điếc, người câm, người mù một chút xíu!
Lư do thứ hai cuả đề tài, là tôi tin rằng sự quán triệt một ngoại ngữ thích hợp, cũng góp phần giúp ta nói và viết tiếng Việt một cách rơ ràng, chính xác, một điều kiện để diễn đạt tốt ư tưởng chăng?
và có đề nghị nghe như thế th́ nên hiểu thế này cho "xuôi tai" hơn:
"Mọi chế độ độc tài đều làm cho người dân hèn ra…"(bạn HTN và TNQ)
Hay
"Mọi chế độ độc tài đều làm cho người dân thành ra hèn…"(bạn OSG)
Thậm chí
"Mọi chế độ độc tài đều làm cho người dân (thành) ra hèn (hơn)…"
Trên đây, ta mới đọc ư kiến cuả vài người, về một câu tiếng Việt gồm mấy chữ thôi, mà đă thấy có khác biệt về nhận định rồi.
Theo tôi, chẳng có nhận định nào là sai cả, v́ ... tiếng Việt cuả ḿnh ... nó như thế : có nhiều cách nói, để diễn tả một ư tưởng thầm kín nào đó ở bên trong, chỉ có thể cảm thấy, mà ... nói ra không được; nếu không muốn phỏng đoán, suy đoán, chỉ tổ … căi nhau thôi!
Ai không tin, mà biết tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức tiếng Tây Ban Nha..., th́ thử dịch từ câu tiếng Việt đi, chắc cũng nhận ra ngay cái đặc điểm cuả tiếng Việt nhà ḿnh!
C̣n đem ư niệm về "cú pháp", "văn phạm" ra để biện minh, th́ có thể mở ra một đề tài khác để tranh căi!
Nhớ ngày nào, học chữ "verbe" sang tiếng Việt là "động từ", mà có những "verbe" chẳng động đậy tí nào, như "mourir" = chết, dormir = ngủ"; c̣n "adjectif" là "tĩnh từ" th́ nhiều khi nó động đậy quá trời, như "mobile" = "lưu động" th́ chạy đi chạy lại khắp nơi!
Thú thực với bà con, tôi chỉ là một "tàn dư" cuả một thế hệ sống từ thời Pháp thuộc, đi học th́ ... chào cờ Tây, hát quốc ca Tây, bài "la Marseillaise" với câu mở đầu
"Allons! Enfants de la Patrie"
(Này! Hỡi các con yêu cuả Tổ Quốc!)
Đến thời nước Pháp bị Đức Quốc Xă xâm lăng, lập ra chính phủ chủ trương cộng tác với Đức do Thống Chế Pháp Pétain cầm đầu th́ hát thêm bài nưă:
"Maréchal! Nous voilà! Le Sauveur de la France!"
(Thống Chế ơi! Có chúng tôi đây! Ngài là cứu tinh cuả nước Pháp!)
Thậm chí học môn sử kư, th́ là … sử Pháp với câu nằm ḷng là "Nos ancêtres s'appelaient les Gaulois = Tổ tiên cuả chúng tôi tên gọi là người Gô loa"! Chứ có ai biết Âu Cơ với Lạc Long Quân là ai đâu?!!!
Vài lời mở đầu cho vui câu chuyện, nay xin trở lại với chủ đề "Tại Sao Cần Học Ngoại Ngữ? Và học tiếng nào?", để mời bà con tham gia ư kiến.
Cảm ơn Hoạ Mi đă cung cấp một số h́nh ảnh mà tôi không ngờ có thể chứng kiến ở cái nước Việt Nam đă bước vào Thế Kỷ 21.
Đành rằng nó biểu hiện tŕnh độ tiếng Việt cuả một số người, nhưng cũng phản ảnh luôn hiện tượng mà xưa kia chúng tôi đă gọi là "mặc áo gấm, vá khố tải". ("Áo gấm" là biểu hiện cuả giàu sang, "khố tải", miền Nam gọi là "bao bố", tượng trưng cho lớp người bần cùng dùng nó để che thân).
Vậy cũng chẳng đáng trách họ nhiều, nhưng cuốn sách dạy trẻ em, mà được soạn như vậy, bởi những người tự nhận là tiến sĩ, th́ mới đáng kinh tởm! Nó không phải là thờ ơ, lầm lẫn, hay dốt nát, mà là tội ác! (V́ theo tôi, làm kinh tế mà sai lầm, hậu quả chỉ là mươi năm; làm chính trị sai lầm, th́ mất đi vài thế hệ; chứ làm văn hoá mà như thấy ở trên th́ ... muôn năm cả dân tộc lụn bại!).
Bây giờ, xin được trở lại với chủ đề là học và sử dụng ngoại ngữ trong sinh hoạt quốc tế.
Quán triệt một ngôn ngữ chỉ là một điều kiện đầu tiên để trở thành thông dịch viên.
Theo một sách hướng dẫn cuả khối dịch thuật ở LHQ, các chuyên viên ngôn ngữ phải có kỹ năng về chữ nghiă cuả vưà một nhà ngoại giao (a diplomat), vưà một nhà khoa học hoả tiễn (a rocket scientist), vưà một cảnh sát giao thông (a traffic policeman), nghiă là ǵ cũng biết, từ kiến thức uyên bác đến phổ thông.
Ngoài ra, làm thông dịch viên giỏi cũng phải biết ứng phó với vô số trạng huống bất ngờ khác nhau gặp phải trên đời, và nhất là phải có thần kinh bằng sắt thép, có phong cách ăn nói trôi chảy, dễ nghe, ... và khi cần là có thể "chạy đua nước rút" với những diễn giả có thói quen nói nhanh như gió!
Những thông dịch viên như vậy th́ rất khó t́m. Mặc dầu lương rất cao như đến hơn 200.000 USD/năm (trên 4 TỈ VNĐ/NĂM), nhưng nạn khan hiếm trầm trọng thông dịch viên giỏi vẫn là mối bận tâm cuả LHQ!
Mới năm ngoái, trong số 1800 ứng viên xin làm thông dịch viên tiếng Hoa, chỉ tuyển được 10 người. C̣n tiếng Ả Rập, chỉ có 2 người trúng tuyển trong số 400 ứng viên!
Thân ái mời đón xem nưă.
ototot
member
REF: 648394
01/14/2013
Trong các bài viết vưà qua, tôi đă nói sơ về những đ̣i hỏi cho khả năng cuả những thông dịch viên Liên Hiệp Quốc, không những phải giỏi về chữ nghiă mà c̣n phải có năng khiếu ăn nói, tạm gọi là "văn phong", một "nhân cách sáng giá", như nhanh trí và linh động ứng phó với mọi hoàn cảnh, nhất là có một hệ thần kinh sắt thép để chịu đựng được sức ép cuả công việc.
Bây giờ sẽ có câu hỏi: Vậy có bao giờ thông dịch viên nhầm lẫn không?
Dĩ nhiên là có, v́ họ cũng là người, mà là người th́ không ai toàn hảo cả. Có điều là hiếm hoi lắm mới có khi họ bị "kiểm điểm" về những sai lầm cuả họ, v́ dù sao họ cũng là những nhân vật đứng sau hậu trường sân khấu để góp công lao to lớn cho thành công cuả Liên Hiệp Quốc...
Ông Fahr, Trưởng Khối Phiên Dịch cuả LHQ, đă hồi tưởng lại một lỗi lầm mà bản thân ông đă mắc phải trong vai tṛ thông dịch, khi nhà ngoại giao Ai Cập, ông Boutros Boutros-Ghali làm lễ tuyên thệ Tổng Thư Kư Liên Hiệp Quốc năm 1992, kế nhiệm cho ông Perez de Cuellar cuả Peru.
Ông nói hôm đó đă phát biểu như sau:
"What comes out of my mouth is, 'I congratulate you upon your election as secretary-general of the United States.'
Nghe đến đây th́ toàn thể Đại Hội Đồng phá lên cười! Để tôi dịch câu phát biểu cuả ông ta xem tại sao cười:
"Từ miệng tôi thốt ra là, 'Tôi có lời chào mừng Ngài đắc cử chức Tổng Thư Kư Hoa Kỳ!' (ông đă nói nhầm Tổng Thư Kư LHQ thành Tổng Thư Kư Hoa Kỳ!)
Cũng may là không có thông dịch viên người Việt để dịch "Secretary General" là "Tổng Bí Thư", chứ không phải "Tổng Thư Kư", v́ tiếng Anh chỉ có một danh xưng duy nhất!
Đến như chủ tịch Đại Hội Đồng cũng bất ngờ và sửng sốt quay sang hỏi Tổng Thư Kư xuất nhiệm xem họ cười ǵ!
Sau khi xin lỗi, ông Fahr cho biết tiếp, toàn thể cử toạ đă vang dội vỗ tay chấp nhận lời xin lỗi mà cũng là lời cám ơn luôn!
Cho tôi tạm ngưng tiết mục ở đây để bà con góp ư, hay ... gởi trả nó về kho diễn đàn, và nhường chỗ cho những topic mới, hoặc mở lại khi có ... đồng hương Việt Nam nào được bầu vào làm Tổng Thư Kư LHQ, như ông Ban Ki Moon cuả Đại Hàn đương nhiệm!!!
Thân ái,
vivan11
member
REF: 648396
01/14/2013
.
Đang đọc hay quá bac OTOTOT ạ !
Bắc ngừng th́ uổng quá , c̣n kỷ niệm của bác
bác kể hết ra nghe đi bác !
ototot
member
REF: 648415
01/15/2013
Cảm ơn vivan và cả nhà .
Thôi th́ ráng viết thêm, để c̣n được bà con, ai có chuyện vui buồn chung quanh việc học và sử dụng ngoại ngữ, th́ có chỗ viết lên, ví dụ như chuyện tiếu lâm sau đây:
Các bà Việt Nam ḿnh ở thế hệ hơi xưa xưa, thường chỉ biết lo chuyện nội trợ trong nhà..., nhưng từ ngày được con cháu bảo lănh đi Mỹ, mới bắt đầu học tiếng Anh, khổ thật!
Bèn tự nghĩ ra cách học sao cho phù hợp với thân phận nội trợ, tối ngày quanh quẩn chuyện cưả nhà, bếp núc cuả ḿnh!
Đây là phương pháp tân kỳ để học cho thuộc 7 ngày trong tuần lễ bằng tiếng Anh:
Mâm đây là ngày Thứ Hai, chứ "Monday" th́ khó nhớ, v́ ngày nào th́ nội trợ cũng phải dọn mâm cơm cho cả nhà.!
Tửu đây là ngày Thứ Ba (Tuesday), để nhớ đi mua rượu cho "ba nó".
Quét đây là Thứ Tư (Wednesday), để nhớ làm sạch cưả ngơ. Ở Mỹ mà để viả hè trước cưả nhà dơ dáy, muà Đông không quét sạch tuyết, là cảnh sát nó phạt.
Thớt đây là Thứ Năm (Thursday) để lo thái thịt, chặt thịt mỗi ngày.
Phay đây là Thứ Sáu (Friday) để nhớ mài mấy con dao phay nhà bếp cho bén.
Sà Tửu đây là Thứ Bảy (Saturday) là nhớ kiểm tra lại chai rượu rắn cho "ba nó" và đồng hương tới vui vầy cuối tuần cho bớt nhớ Quê Hương!
Sướng đây là Ngày Chủ Nhật (Sunday) để mọi người trong nhà mỗi người "tự sướng" theo "tự do nhân quyền" cuả ḿnh!
Thân ái chúc vui và mời bà con kể chuyện vui!
ototot
member
REF: 648463
01/16/2013
Để giúp các bạn hiểu thêm chi tiết cụ thể về thông dịch và thông ngôn, tiến hành như thế nào ở LHQ, tôi xin giả dụ chủ tịch nước Việt Nam ḿnh muốn đích thân đến Đại Hội Đồng LHQ đọc một bài diễn văn trụ sở ở New York.
(Giả sử là Việt Nam có thông điệp quan trọng cần nói cho thế giới nghe, c̣n không th́ đă giao cho Đại Sứ, người đại diện thường trực (permanent representative) cuả phái bộ thường trực (permanent mission) Việt Nam, h́nh như là Đại Sứ Lê Lương Minh (?) đă biết tiếng Anh và đóng đô thường trực ở Mỹ. Lẽ dĩ nhiên, chủ tịch nước mà nói th́ có trọng lượng hơn là một đại sứ, cũng như trong các kỳ Đại Hội Đồng năm 2009, các ông Obama cuả Mỹ, Gaddafi cuả Lybia, hay Ahmadinejad cuả Iran đích thân ra đọc diễn văn).
Theo qui định, ông chủ tịch nước phải đọc diễn văn bằng 1 trong 6 ngôn ngữ chính thức, như đă nói là Anh, Pháp, Nga, Hoa, Ả Rập, Tây Ban Nha. (Chà! Khó quá!)
Nếu cả 6 tiếng đó ông đều "không thích" th́ phải nói tiếng Việt vậy, nhưng nhớ là muốn nói tiếng Việt th́ phải mang theo thông ngôn từ Việt Nam qua, chứ LHQ không có sẵn.
Lại giả sử ông nói tiếng Việt và được thông ngôn cuả ông dịch sang tiếng Anh, th́ bản dịch tiếng Anh đó sẽ được dịch tiếp sang 5 ngôn ngữ chính thức c̣n lại. Bản tiếng Anh tốt th́ chuyển tải tốt thông điệp cuả ông chủ tịch nước; mà tệ th́ ... đọc diễn văn cũng như không!
Đây là thể thức gọi là "phiên dịch trung chuyển" (relay interpretation), khi một ngôn ngữ không chính thức được dịch sang tiếng Anh, rồi từ đó mới được chuyển sang 5 tiếng chính thức c̣n lại.
Lại giả sử Việt Nam không có thông ngôn để mang sang LHQ, th́ ở nhà phải lo dịch trước diễn văn đó sang một ngôn ngữ chính thức, thường là Anh hay Pháp, rồi "nộp bài" cho LHQ, để họ căn cứ vào đó mà dịch sang các ngôn ngữ khác, miễn là ông chủ tịch nước khi nói tiếng Việt, sẽ không nói ra ngoài bản dịch đă nộp, tức là không cương mà nói thêm bớt, hay nói ẩu, như nhà độc tài "khùng điên" là Đại Tá Gaddafi cuả Lybia, lên diễn đàn chửi bới om x̣m, gọi ông Obama là "con cái chúng ta" và khoa tay muá chân trên diễn đàn!
Ảnh lănh tụ độc tài Lybia là Đại Tá Gaddafi tại ĐHĐ/LHQ năm 2009.
Hai năm sau, bị truất phế và hạ sát trong "Muà Xuân Ả Rập" 2011.
Th́ ra hội nhập vào thế giới mà "yếu cơ", th́ cũng rắc rối và thiệt tḥi!
(C̣n tiếp)
Thân ái,
ototot
member
REF: 648471
01/16/2013
Nhân tiện nói về Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, tổ chức hàng năm tại New York, tôi xin đăng lại để mọi người ai cần th́ lấy làm tài liệu, một số h́nh ảnh tôi lấy từ website chính thức cuả Phái Đoàn Thường Trực cuả Việt Nam tại LHQ, nói là những "hoạt động của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết bên lề cuộc họp thượng đỉnh HĐBA/LHQ", nhưng thực chất là những ảnh chụp chung xă giao với các chính khách nổi tiếng quốc tế!
Ông Triết và Tổng Thư Kư LHQ Ban Ki-moon
Ông Triết và Thủ Tướng Anh Gordon Brown
Ông Tŕết và Tổng thống Liên Bang Nga Dmitry Medvedev
Ông Triết và ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton
Ông Triết và cựu ngoại trưởng cáo già Mỹ Henri Kissinger
Ngoại Trưởng Phạm Gia Khiêm và Tổng Thư Kư LHQ Ban Ki-moon
Đoàn Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc
Để bà con làm tài liêu cho quư giá hơn, cũng xin đăng lại video clip về Chủ Tich Nguyễn Minh Triết nói chuyện với Việt Kiều, cũng liên quan đến Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc năm 2009:
Nghe ông nói đă động viên ông Obama ... và phân hoá nội bộ hàng ngũ lănh đạo Mỹ, bà con nghĩ sao?
Thân ái,
ototot
member
REF: 648485
01/16/2013
Ai đă ...trót coi cái video clip ở trên, v́ liên quan đến chủ đề ăn nói trên diễn đàn LHQ, th́ cũng nên coi cái nưă, cho trọn vẹn!
