Những nghi vấn từ phía các cơ quan hữu trách Việt Nam như: dầu có khả năng từ đảo Hải Nam của Trung Quốc, sự cố từ phía các giàn khoan Việt Nam hay tai nạn từ các tàu chở dầu, những nghi vấn này đều không có cơ sở. Nếu không tìm ra nguyên nhân thì nguy cơ sự cố tràn dầu này chắc chắn sẽ lặp lại, mức độ sẽ càng nghiêm trọng hơn.

Theo kinh nghiệm và hiểu biết của tôi, nguồn dầu này có tên gọi là FO được bơm xả từ các tàu container. Chính tôi đã từng đi làm thuê cho tàu nước ngoài, đã trực tiếp chứng kiến những tàu này bơm xả dầu bẩn từ các két chứa ra biển, mỗi lần bơm khoảng vài chục tấn là chuyện bình thường.

Việc mở cửa giao thương với thế giới, nhất là gần đây Việt Nam là thành viên của WTO - xuất nhập khẩu hàng hóa gia tăng, buộc Việt Nam phải phát triển nhiều cảng biển chuyên dùng, đó là lý do gần đây xuất hiện nhiều hãng tàu container ra vào các cảng biển Việt Nam đêm cũng như ngày khá tấp nập. Chỉ trong chuyên môn người ta mới biết được loại tàu này có tần suất hoạt động như thế nào - hầu hết thuyền viên làm việc trên các tàu này là từ các nước nghèo được thuê bị chịu đựng nhiều áp lực từ phía chủ thuê tàu. Trong quá trình vận hành dầu FO này bị rò rỉ, chúng được tích tụ, khi lượng dầu quá nhiều chúng được bơm chuyển tới các két chứa dự phòng. Số dầu này được bơm hút khi tàu cập cảng. Nhưng do khai thác tàu rất nhanh, để giảm chi phí cho chủ tàu, biện pháp tốt nhất là bơm thoải mái ra vùng biển Việt Nam, thời gian bơm vào khoảng 24 giờ đến 4 giờ sáng.

Khác với hải phận của bất cứ nước nào, hải phận Việt Nam gần như chỉ được thể hiện trên hải đồ. Trên thực tế suốt chiều dài của hải phận, người ta ít thấy bóng dáng tàu tuần tra của hải quân, của cảnh sát biển Việt Nam, trên không thì máy bay lại càng không có. Đối với tôi kể từ ngày gắn bó với nghề tàu, nay đến tuổi đã về hưu, hàng chục năm qua tôi chưa hề gặp, cả khi tàu tôi chạy ngoài khơi cũng như khi chạy rất gần bờ.

Ở nước ngoài, dầu không rõ nguồn gốc tràn vào bờ rộng khắp như Việt Nam phải khẳng định là không có. Bởi vì hải phận của họ có chủ, trên có máy bay thám không, dưới biển có tàu tuần tra, trong bến cảng có tàu chuyên trách tuần tra ngày đêm. Việc quan trọng nữa là khi các tàu nước ngoài đến đều chịu sự kiểm tra đăng kiểm gắt gao. Sau cùng là hình phạt thật nặng nếu tàu nào sai phạm.

Tôi cung cấp thông tin này xuất phát từ trách nhiệm của công dân Việt Nam. Đúng sai quý báo khảo sát.

Tạ Ngọc Hạnh

Hình 1 - Bao rơm Những kích thước chỉ để gợi ý thôi

So với đập nổi của Pháp thì đập nổi tôi sáng chế dùng chất liệu sẵn có trong nước và một người không có tay nghề công nghiệp cũng có thể tự làm lấy được. Vì tình hình khẩn cấp, tôi không có thì giờ viết thành một đơn xin bằng sáng chế. Mục đích là đăng lên để đồng bào ta có quyền áp dụng mà không bị một phe thứ ba phiền nhiễu. Một mục đích nữa là để nhân dân các tỉnh miền duyên hải biết đến sáng chế mà áp dụng ngay.

Sau đây là cách làm:

Sáng chế này liên hệ đến một thiết bị vớt những vật nổi trên một diện tích lỏng như là sông, ao, hồ, đầm, biển,... Sáng chế này chủ yếu gồm bởi một hay nhiều bó vật dài và rỗng, tỷ dụ như là, để gợi ý, rơm, dạ, ống bằng nhựa,... Những bó đó được xiết chặt xung quanh một vật dài cứng hay có thể uốn được làm bằng bất cứ chất liệu nào, như là, để gợi ý, một sợi dây thừng.

Hình 3 - Phương pháp vớt những vết dầu Những kích thước và hình dáng chỉ để gợi ý thôi

Những bó đó có thể được bọc bởi một túi thấm nước làm bằng bất cứ chất liệu nào, như là, để gợi ý, vải bố. Trên hình 1 chúng tôi gợi ý một bó rơm với một bao vải bố bọc xung quanh và có một sợi dây thừng xuyên qua. Những kích thước, hình thù cũng như chất liệu vẽ trên hình chỉ có tính cách gợi ý thôi. Đặc tính của thiết bị này là có thể nổi trên mặt một chất lỏng và có thể được kéo để di chuyển trên mặt chất lỏng đó mà không bị hư hại.

Mặc dù sáng chế không giới hạn ở mọi công dụng nào, trong số những công dụng chúng tôi gợi ý thì thiết bị này có thể dùng để vớt những vật nổi trên mặt một chất lỏng. Sau đây chúng tôi xin tả, để gợi ý, một áp dụng của sáng chế.

Hình 2 - Xâu bao rơm

Khi một mặt nước bị ô nhiễm bởi những vật nổi như là thực vật, rác hay dầu, để gom những vật nổi đó thì có thể xâu qua một sợi dây thừng một số bao rơm, như gợi ý ở hình 1, thành một xâu bao rơm dài như gợi ý ở hình 2. Một xâu như thế đặt trên mặt nước có tác dụng một đập nổi ngăn ngừa những vật nổi lan tràn vào những nơi cần phải bảo vệ.

Khi mặt nước bị ô nhiễm thì đặt những xâu bao rơm đó ven bờ để những vật nổi không ô nhiễm bờ hay lấn vào đất liền. Khi muốn vét những vật nổi đó thì tiến hành như gợi ý ở hình 3:

(a) kéo xâu bao rơm từ bờ ra khơi,

(b) dùng xâu bọc quanh những vật nổi,

(c) mang những vật nổi vào bờ để xử lý.

Những xâu có thể dài tới vài trăm mét, tùy sức bền của dây thừng và sức kéo của tàu kéo. Nếu có một bao bị hư hại thì gỡ ra và thay thế bằng một bao khác.

Đặng Đình Cung